Η μεγάλη φυγή των εργατών γης
Αναλυτικά, το ρεπορτάζ από την εφημερίδα Ταχυδρόμος
Κόστος, συνθήκες ζωής και ασφαλιστικό έφεραν μείωση αλλοδαπών εργαζομένων κατά 80% στη Μαγνησία
Αντιμέτωποι με τη μεγάλη φυγή εργατών γης βρίσκονται οι παραγωγοί στην ευρύτερη περιοχή του νομού Μαγνησίας, με το πρόβλημα να είναι ιδιαίτερα έντονο στον κάμπο. Σε ποσοστό της τάξης του 80% φτάνει η απώλεια, με τους αλλοδαπούς στην πλειονότητά τους εργαζομένους να μην αντέχουν την οικονομική συγκυρία, το ασφαλιστικό σύστημα και τις συνθήκες ζωής και να αναζητούν καλύτερη τύχη και μεροκάματα στο εξωτερικό.
Σοβαρά προβλήματα στη διαδικασία καλλιέργειας και παραγωγής καταγράφονται ήδη σε αγροτικές περιοχές στον νομό Μαγνησίας, λόγω της έλλειψης εργατών γης και με δεδομένο ότι οι Ελληνες δεν επιθυμούν να απασχολούνται στην ύπαιθρο.
Τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα έντονα τη φετινή χρονιά, καθώς, πέρα από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, οι οποίες δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα από τη σφοδρή χαλαζόπτωση, που σημειώθηκε στις αρχές του περασμένου μήνα, η σοδειά είναι αυξημένη, ωστόσο οι απαιτούμενες εργασίες δεν καλύπτονται λόγω της έλλειψης εργατών γης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κάμπο παραγωγοί με οπωροφόρα κυρίως δεν έχουν άλλη επιλογή και εγκαταλείπουν τις καλλιέργειες, ενώ οι αντίστοιχοι με σιτηρά αντέχουν οριακά, καθώς δεν υπάρχει εργατικό δυναμικό να απασχολείται στα χωράφια.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς συνεταιριστών και παραγωγών, με δεδομένο ότι το πρόβλημα παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, φέτος η κατάσταση χειροτέρεψε, με την απώλεια στους εργάτες γης να φτάνει στο ποσοστό της τάξης του 80% με τάσεις περαιτέρω ανόδου.
Οι αιτίες είναι συγκεκριμένες και έχουν να κάνουν με την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία, το απαιτητικό για τους εργάτες γης ασφαλιστικό σύστημα και τις συνθήκες ζωής στη χώρα μας, που συνεχώς επιδεινώνονται, με συνέπεια οι αλλοδαποί στην πλειονότητά τους εργαζόμενοι να αναζητούν καλύτερη τύχη και μεροκάματα στο εξωτερικό.
"Η φυγή των εργατών γης άρχισε πριν από μερικά χρόνια" επισημαίνει ο αγρότης από το Αερινό Νίκος Αγγελής "και πλέον την τρέχουσα χρονιά κορυφώνεται και μετατρέπεται σε μεγάλη φυγή για την αναζήτηση καλύτερης τύχης στο εξωτερικό. Το 80% των εργατών γης έφυγε από τη Μαγνησία για άλλες πόλεις του εξωτερικού, όπου οι συνθήκες ζωής και εργασίας είναι σαφώς καλύτερες. Χώρες με έντονη αγροτική παραγωγή και ισχυρή οικονομία, όπως η γειτονική Ιταλία, η Γερμανία, η Αγγλία, προσφάτως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αποτελούν πόλο έλξης για τους εργάτες γης", τονίζει ο ίδιος.
Αιτίες
Πρόκειται, στη συντριπτική τους πλειονότητα, για αλλοδαπούς εργάτες γης, οι οποίοι πριν από πολλά χρόνια έφτασαν στην Ελλάδα για να εξασφαλίζουν ένα μεροκάματο και βρήκαν στη χώρα μας της Γη της Επαγγελίας.
Ωστόσο, από τότε μέχρι σήμερα τα πάντα άλλαξαν προς το χειρότερο, με την οικονομική και την υγειονομική κρίση, εσχάτως και με την αντίστοιχη ενεργειακή, αιτίες που έδιωξαν στην κυριολεξία τους εργάτες γης από τη Μαγνησία και την Ελλάδα.
Τα μεροκάματα, που δίνουν οι παραγωγοί, δεν είναι αμελητέα, βάσει των δεδομένων πάντα, ωστόσο το κόστος ζωής στην Ελλάδα εκτινάχθηκε στα ύψη, με συνέπεια οι αλλοδαποί εργάτες γης να μην μπορούν πλέον να ζήσουν στη χώρα μας και να αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό.
"Δεν είναι, όμως, μόνο αυτές οι κρίσεις που έδιωξαν τους εργάτες", αναφέρει ο αγρότης από το Αερινό. Είναι η γενικότερη οικονομική συγκυρία, αλλά και το γεγονός ότι ως χώρα δεν διαθέτουμε το κατάλληλο ασφαλιστικό σύστημα, προκειμένου να τους κρατήσουμε στον τόπο μας να εργάζονται και να μπορούν να ζουν. Η οικονομική συγκυρία, το ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο δεν είναι φιλικό, θα έλεγα, για τους ίδιους, αλλά και η επιδείνωση των συνθηκών ζωής συνετέλεσαν στην όξυνση του ήδη από χρόνια έντονου προβλήματος. Σήμερα το μεροκάματο για τους εργάτες γης στον κάμπο είναι 35 ευρώ, συν πέντε ευρώ την ώρα για τα απογεύματα. Δεν είναι αμελητέο. Ωστόσο, η καθημερινότητα, η ζωή ακρίβυνε και οι ίδιοι, εφόσον έχουν τη δυνατότητα, αναζητούν καλύτερη τύχη και υψηλότερα μεροκάματα στο εξωτερικό και τα βρίσκουν. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το κατάλληλο για τους ίδιους ασφαλιστικό σύστημα, κάτι το οποίο δεν βρήκαν στην Ελλάδα, με συνέπεια να έχουμε τη μεγάλη φυγή. Τα μεροκάματα δεν είναι χαμηλά, ωστόσο εκτινάχθηκε στα ύψη το κόστος ζωής και οι αλλοδαποί εργάτες γης δεν μπορούν πλέον να ζήσουν στην Ελλάδα. Επιπλέον, απαιτείται να αλλάξουν πολλά και σε θεσμικό επίπεδο, αρχής γενομένης με ένα κατάλληλο ασφαλιστικό σύστημα για όσους απασχολούνται στις καλλιέργειες, κυρίως τους αλλοδαπούς» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ο Ν. Αγγελής.
Επιπτώσεις
Σύμφωνα με συνεταιριστές και αγρότες, οι επιπτώσεις από τη μεγάλη φυγή των εργατών γης στην καλλιέργεια και την παραγωγή είναι άμεσες.
"Ιδιαίτερα τη φετινή χρονιά" αναφέρει ο Ν. Αγγελής "με εξαίρεση τις καλλιεργούμενες εκτάσεις που χτυπήθηκαν από τη σφοδρή χαλαζόπτωση, η σοδειά είναι αυξημένη και η ανάγκη άμεση για εργατικά χέρια. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πια εργάτες γης και η παραγωγή δεν βγαίνει. Δεν είναι λίγοι οι αγρότες με οπωροφόρα, οι οποίοι αναγκάζονται πλέον να εγκαταλείπουν τις καλλιέργειές τους, καθώς δεν μπορούν να παράγουν χωρίς προσωπικό. Το πρόβλημα είναι οξυμένο και θα φανεί τη φετινή χρονιά, που σε ένα γενικότερο πλαίσιο οι σοδειές είναι καλές, αλλά οι περισσότεροι αγρότες δεν μπορούν να καλλιεργούν τις εκτάσεις μόνοι τους. Η προσφορά εργασίας δεν καλύπτεται από τη ζήτηση" σημειώνει ο ίδιος.
Οι Ελληνες
Ο αντίλογος θα έλεγε ότι με την ανεργία στη χώρα να εξακολουθεί, παρά τα δεδομένα ποσοστά μείωσης, να αποτελεί πρόβλημα και εφόσον υπάρχει προσφορά εργασίας στα χωράφια το κενό, που προκύπτει από τη μεγάλη φυγή των αλλοδαπών εργατών γης, θα μπορούσε να καλυφθεί από Ελληνες.
«Δεν είναι έτσι η κατάσταση» τοποθετείται ο αγρότης από το Αερινό «καθώς όσο και αν ακούγεται παράδοξο είναι πραγματικότητα. Οι Ελληνες προτιμούν την ανεργία από την εργασία στα χωράφια. Οι Ελληνες δεν δέχονται, δεν θέλουν να δουλέψουν ως εργάτες γης, όχι τώρα, ανέκαθεν. Επομένως στηριζόμασταν αποκλειστικά και μόνο στους αλλοδαπούς, οι οποίοι πλέον εγκαταλείπουν την ύπαιθρο, καθώς στο εξωτερικό οι ευκαιρίες είναι περισσότερες, τα μεροκάματα υψηλότερα, το ασφαλιστικό σύστημα καλύτερο, όπως, βέβαια, και οι συνθήκες ζωής» καταλήγει ο Ν. Αγγελής.
Προτάσεις
Συνολικά επτά απλά βήματα, προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα της έλλειψης εργατών γης στην ελληνική ύπαιθρο, προτείνει με επιστολή του ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Κηπευτικών Μεγάρων-Ομάδα Παραγωγών, προς τους αρμόδιους φορείς.
Ειδικότερα, καθημερινά οι παραγωγοί έρχονται αντιμέτωποι με την έλλειψη των εργατικών χεριών σε περίοδο, που βρίσκονται σε εξέλιξη ή αρχίζουν οι συγκομιδές των καλλιεργειών. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός έχει καταγράψει κάποια από τα σημαντικότερα προβλήματα, που πρέπει άμεσα να επιλυθούν και καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις:
- Αρχικά, βασική προϋπόθεση είναι η κατοχή διαβατηρίου και η άμεση καταγραφή των παράτυπα διαμενόντων με την έκδοση ΑΦΜ και ΑΜΚΑ.
- Λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα.
- Η άμεση εγγραφή στον ΟΓΑ και η καταβολή 50 ευρώ για το παράβολο.
- Εκδοση τραπεζικού λογαριασμού για τα εργόσημα.
- Προσωρινή άδεια παραμονής.
- Τα πρώτα δύο χρόνια ανανέωση, χωρίς δακτυλικά αποτυπώματα, ανά έτος και έπειτα κάθε τρία χρόνια για να μπορεί να φύγει το πολύ για τρεις μήνες(ελεγχόμενη έξοδος από Ελλάδα-μοντέλο Ιταλίας) με ελάχιστα εργόσημα 700€ ετησίως (εισφορές-εκκαθαρίσεις ανά έτος).
- Ολα τα παραπάνω να γίνονται ηλεκτρονικά μέσω του gov.gr,καθώς θα υπάρχουν και τα στοιχεία του εργοδότη.