Νέα σημαντικά ευρήματα - Ο Ρήγας μελετούσε και τον Αριστοτέλη

Στο τρίτο φύλλο της μεγαλειώδους «Χάρτας της Ελλάδος» του, και δίπλα στην Κρήτη, ο Ρήγας έχει το Ανεμολόγιο, με τα ονόματα των ανέμων στα ελληνικά, ιταλικά και τούρκικα. Γνωρίζουμε ότι ο Ρήγας χρησιμοποίησε τον χάρτη του Gullielmo Delisle της αρχαίας Ελλάδος για τον χώρο από τον Αίμο μέχρι την Κρήτη, όπως έχουμε δείξει στη σχετική μελέτη μας, χωρίς ωστόσο ο χάρτης αυτός να περιέχει σχετικό Ανεμολόγιο. Και μέχρι τώρα δεν ήταν γνωστό από πού ο Ρήγας έλαβε τα στοιχεία των ανέμων, τα οποία αναγράφει στο Ανεμολόγιο και μάλιστα και στα τούρκικα.
Πρόσφατα, κατά την συγγραφή της μελέτης με τίτλο «Η Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα Βελεστινλή πλήρως σχολιασμένη», διερευνήσαμε τα σχετικά βιβλία με την γεωγραφία, που είχαν εκδοθεί στα ελληνικά πριν από την έκδοση της Χάρτας, με την σκέψη μήπως περιέχουν παρόμοια Ανεμολόγια. Η έρευνα απέδωσε καρπούς. Μελετώντας το βιβλίο «Θεωρία της Γεωγραφίας» του Ιωσήπου Μοισιόδακος, που εκδόθηκε στην Βιέννη 1781, στο τέλος έχει τα σχήματα ΚΖ΄ και ΚΣΤ΄ με δύο ανεμολόγια και τα ελληνικά ονόματα των ανέμων. Επί πλέον όμως στη σελίδα 83 και την υποσημείωση 1, συνιστά τον αναγνώστη για τα ονόματα των ανέμων στα ιταλικά και τα τούρκικα να δει την Γεωγραφία του πατριάρχου Χρυσάνθου, «όστις ποθεί να ιδή πώς καλούνται ιταλιστί ή οθωμανιστί…παρατηρησάτω τα διαγράμματα των ανέμων της Γεωγραφίας του αοιδήμου Πατριάρχου Χρυσάνθου και εκεί ευρήσει τα ονόματα των ανέμων είτε κατά τους Οθωμανούς είτε κατά τους Ιταλούς».
Πράγματι στο βιβλίο του Χρυσάνθου Νοταρά, «Εισαγωγή εις τα Γεωγραφικά και Σφαιρικά», που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1716, και στο κεφάλαιο Ζ΄ «Περί ανέμων», σ. 132-135, έχει ένα Ανεμολόγιο με τα ελληνικά ονόματα και ένα άλλο με τα ιταλικά και οθωμανικά ονόματα των ανέμων. Αυτά τας ονόματα τα έχει ενσωματώσει ο Ρήγας στο δικό του Ανεμολόγιο του 1797.
Ένα επί πλέον αξιοσημείωτο στοιχείο της έρευνάς μας, αποτελεί το γεγονός ότι ο Ρήγας μελετούσε, εκτός από τον Όμηρο και άλλους αρχαίους συγγραφείς, και τον Αριστοτέλη. Πράγματι, διερευνώντας το κείμενο των Μετεωρολογικών, στο οποίο κάνει αναφορά στο Ανεμολόγιο, βρήκαμε ότι γίνεται πράγματι μνεία στους ανέμους στο έργο του Αριστοτέλους τα Μετεωρολογικά Β΄, (363b και εξής), από όπου ο Ρήγας έλαβε αρκετά στοιχεία, τα οποία καταχωρίζει στο Ανεμολόγιο.
Παρατηρούμε ότι και στη συγκρότηση του Ανεμολογίου, ο Ρήγας εφαρμόζει την γνωστή συνδυαστική του τακτική παίρνοντας στοιχεία από τον Αριστοτέλη και από τα έργα της συγχρόνου εποχής τις γεωγραφίες του Χρυσάνθου και του Μοισιόδακα, για να δώσει μια πλήρη εικόνα του Ανεμολογίου, με τα αρχαία ονόματα, τα ιταλικά, που ήταν σε κοινή χρήση, καθώς και στα οθωμανικά.