Με το πέρας του εορταστικού Δωδεκαημέρου, της θρησκευτικής κατάνυξης των ημερών και της τήρησης των πατροπαράδοτων συνοδευτικών εθίμων, "καιρός ἐστίν" να εστιάσουμε σε θέματα ιστορικής και θρησκευτικής μνήμης που συνδέονται με τα 100 χρόνια από την ανείπωτη καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού το 1922 [1922 - 2022]. 

Η φύση των γεγονότων συνδέεται με οδυνηρές μνήμες, ανήκουστη απανθρωπιά που δεν στάθηκε μόνο στην αρπαγή της περιουσίας και των υπαρχόντων των εκεί διαβιόντων, μα στην ατίμωση του ανθρώπου από άνθρωπο και στην καταπάτηση όλων των θρησκευτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από το προσωπικό μου αρχείο ανασύρω ένα δεκαπεντασύλλαβο στιχούργημα που γνώριζαν και απήγγειλαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες: 

Η καταστροφή της Σμύρνης

Σφαγή παντού, καταστροφή, φωτιά στ’ Μικρά Ασία, 

εκδιώκεται ο ελληνισμός, υβρίζεται η θρησκεία.

Ατίμωση, εκρίζωμα, σπαρακτικό και πάλι, 

φωνές ακούγονται φρικτές μες την αγρία πάλη.

Μητέρες, βρέφη, γέροντες, παρθένες ατιμασμένες, βοήθεια φωνάζουν με λυγμούς μες τη φωτιά, τις σφαίρες.

Σκορπιέται θρήνος, άσπλαχνα παντού ο Τούρκος σφάζει, 

απ’ άκρη σ’ άκρη χαλασμός, η Σμύρνη αναστενάζει.

Σφάξτε φωνάζουν οι βάρβαροι, γκιαούρης να μην μείνει, 

ρίξτε φωτιά, πρωτάκουστο το φονικό να γίνει.

Δε σέβονται ούτε παπά, ούτε Μητροπολίτη.

Θάπτουν τον έναν ζωντανό, μισοαποθαμένο, 

τον άλλον σέρνουν καταγής στο χώμα τελειωμένο.

Δίνουν βαριά χτυπήματα στο σώμα τ’ αγιασμένο, 

άσπλαχνα πέφτουν τα κορμιά το ένα πάνω στ’ άλλο, 

τι φοβεροί οι στεναγμοί, τι φονικό μεγάλο!

Και πέφτουν γύρω πτώματα σαν στάχυα θερισμένα, 

αγνώριστα, με άγνωστη μορφή, αιματοκυλισμένα.

Και βλέποντάς τα οι σκληροί άγρια να σφαδάζουν, 

σα Νέρωνες ανάλγητοι κακοροσλούμ (κακό να έρθει) φωνάζουν.

Έχασε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, 

βαριά και πένθιμα χτυπά κάθε εκκλησιάς καμπάνα.

Κακό μεγάλο, φονικό, στον κόσμο δεν εγράφη, 

ο ανθηρός ελληνισμός έσβησε πια, εχάθη.

(Πηγή: Ηλίας Χαλβατζής, Αερινό, έτος 2000).

Η Ορθόδοξη Πίστη των Μικρασιατών – παρά την γενοκτονία που υπέστησαν – αναπτέρωσε το ηθικό τους, αναστήλωσε τις ελπίδες για να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Και στάθηκαν. Και δημιούργησαν ξανά.

Με την άδολη, ατόφια μπεσαλίδικη συμπεριφορά τους, πορεύτηκαν και πορεύονται. 

Ο Βασίλης Καραμπερόπουλος που διετέλεσε Δήμαρχος της γενέτειρας του Ρήγα επί τρεις τετραετίες (1975 – 1986), σημάδεψε όχι μόνο την Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά με το πλούσιο συγγραφικό του έργο, έκδοση βιβλίων μα και συγγραφή άρθρων στις τοπικές εφημερίδες του Βόλου "Η Θεσσαλία",  "Ταχυδρόμος", "Πρώτη" κ.ά κατέγραφε τα γεγονότα με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο κάνοντας ταυτόχρονα τις παρεμβάσεις του. 

Συμμετείχε σε όλες τις εργασίες στα Διεθνή συνέδρια "Φεραί – Βελεστίνο – Ρήγας" με εισηγήσεις που αφορούσαν το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής μας.

Στο πλούσιο, πολυσχιδές συγγραφικό του έργο συγκαταλέγεται το βιβλίο "Οι Μικρασιάτες" Βελεστίνου – Αερινού όπου ζωντανεύουν μνήμες από την προσφυγιά και το ξερίζωμα του Ελληνισμού από τις πατρίδες του Πόντου και της Μικρασίας.

Μελετώντας το, ψηλαφίζουμε το παρελθόν μέσα από γεγονότα και πρόσωπα. Είχε προηγηθεί βέβαια η προσφυγιά των ανθρώπων της Ανατολικής Ρωμυλίας που εγκαταστάθηκαν σε Ριζόμυλο, Νέα Αγχίαλο και Μεγάλο Μοναστήρι.

Αξίζει κάποιος να σταθεί στο χρονικό των γεγονότων όπως αποτυπώνεται στις σελίδες 31 – 33 του βιβλίου. Οι κατατρεγμένοι και ταλαιπωρημένοι πρόσφυγες κατάφεραν με την χριστιανική τους πίστη, την μεταξύ τους αλληλεγγύη, ντομπροσύνη, τιμιότητα και εργατικότητα να ορθοποδήσουν αλλά και να προσδώσουν έναν άλλο αέρα, αέρα ανανέωσης σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής και δράσης.

Δικαιωματικά το έτος 2022 – 100 χρόνια μετά – για το Δήμο Ρήγα Φεραίου, είναι έτος στη μνήμη του Βασίλη Καραμπερόπουλου.

Όποιες εκδηλώσεις διοργανωθούν – Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος – καιρού μάλιστα πανδημίας, όταν οι συνθήκες γίνουν και πάλι ευνοϊκές, θα έπρεπε να αφιερωθούν στην μνήμη του ακάματου πνευματικού εργάτη Βασίλη Καραμπερόπουλου.

Θερμές ευχαριστίες τότε και τώρα για μέρος του προσωπικού του αρχείου που μου εμπιστεύτηκε. Το αρχείο αυτό συνοδεύεται και από την ακόλουθη ιδιόχειρη αφιέρωση: 

Ο Βασίλης Καραμπερόπουλος απέδειξε πως το ενδιαφέρον του για τα κοινά δεν ήταν ψευδεπίγραφο. 

Ο Βασίλης Καραμπερόπουλος με το συνολικό του βίο και δράση ("Ἀρχή ἄνδρα δείκνυσι") κατέδειξε πως υπάρχουν πράξεις αγάπης ουσιαστικής, ειλικρινούς, ανιδιοτελούς για το συνάνθρωπο, το συνδημότη, την ιστορία μας, τον τόπο μας.

Χρονιά αφιερωμένη στις αλησμόνητες Πατρίδες το 2022 και τους Μικρασιάτες Έλληνες που ξεριζώθηκαν από τη γενέθλια γη αλλά με την εργασία, τη συνεργασία και τη συμπόρευση συνεισέφεραν ουσιαστικά στη συνδιαμόρφωση της νέας Ελλάδας, ανανεωμένης, φωτεινής, δημιουργικής.