ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ καιρός

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Ομιλώντας Αρχαία Ελληνικά

Η Κυριακή Καρδουλάκη - Σαμουήλ, φιλόλογος και κάτοικος Βελεστίνου διδάσκει αρχαία Ελληνικά  και συνομιλεί καθημερινά  στη γλώσσα των προγόνων μας με τον Αμερικανό Καθηγητή Πανεπιστημίου, John Harvey Lomax.
Ομιλώντας Αρχαία Ελληνικά

Μπορείτε να φανταστείτε στην χιλιετία που διανύουμε δύο ανθρώπους να κάνουν βόλτα σε ένα πάρκο και να μιλούν αρχαία Ελληνικά; Σίγουρα δεν πρόκειται για τον Πλάτωνα και τον δάσκαλό του Σωκράτη, αλλά αντίστοιχα για τον Καθηγητή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μέμφις John Harvey Lomax και την φιλόλογο Κυριακή Σαμουήλ, που από το 2013 έχει αναλάβει τη διδασκαλία του φιλομαθή πανεπιστημιακού, ο οποίος θέλησε να έρθει πιο κοντά με την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, για λόγους κυρίως πνευματικούς. 

ρεπορτάζ: Φοίβος Παπαγεωργίου

"Βγαίνοντας στη σύνταξη το 2013 κι εκτός από τις οικογενειακές ‘υποχρεώσεις’ ένιωθα ότι δεν μπορούσα να παραμένω ανενεργή όσον αφορά το επιστημονικό μου πεδίο . Έτσι αναζήτησα στο διαδίκτυο ανθρώπους που θα ήθελαν να διδαχθούν αρχαία Ελληνικά  (classical studies). Εκεί συνάντησα την καταχώρηση του Dr.  John Harvey Lomax, Καθηγητή  Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μέμφις. Του έστειλα το βιογραφικό μου αναφέροντας ότι δίδασκα σε μαθητές Λυκείου αρχαία Ελληνικά επιπέδου προπαρασκευαστικού για εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο καθώς και τα πτυχία μου Αγγλικών και Γαλλικών. Επίσης βίντεο από το YouTube, όπου παρουσιάζω στα Αγγλικά τα Ευρωπαϊκα Προγράμματα, που είχαμε εκπονήσει με το Λύκειο Αρμενίου Λάρισας, το αγαπημένο σχολείο όπου υπηρέτησα τα τελευταία 20 χρόνια. Στη συνέχεια μιλήσαμε μέσω skype κι έτσι ξεκίνησαν όλα", αναφέρει η κ. Σαμουήλ η οποία φιλοξενήθηκε αρχικά για ένα τρίμηνο στο Μέμφις του Τενεσί προκειμένου να ξεκινήσει τη διά ζώσης διδασκαλία!

"Έχω συναντήσει ανθρώπους ανά τον κόσμο να θέλουν να μάθουν αρχαία Ελληνικά. Όχι απαραίτητα επειδή τους χρειάζεται αλλά για διεύρυνση του πνεύματος και των οριζόντων τους".

"Ο κ. Lomax μας φιλοξένησε με την κόρη μου κι ακολούθως ήρθε όλη μου η οικογένεια. Η αλήθεια είναι ότι η φιλοξενία του ήταν άψογη. Επίσης ήταν ήδη αρκετά προχωρημένος καθώς είχε ξεκινήσει ‘φροντιστήριο’ με μία Γαλλίδα καθηγήτρια", μας διηγείται και συνεχίζει.

"Ο Καθηγητής ήθελε να μάθει να ομιλεί αρχαία Ελληνικά  με ερασμιακή  προφορά (τα μακρά φωνήεντα με διάρκεια, οι δίφθογγοι ξεχωριστά , τα ηχηρά σύμφωνα όπως στα Λατινικά).  Έτσι συνομιλούμε και μεταξύ μας. Οι καλλιεργημένοι άνθρωποι ανά τον κόσμο, Ευρωπαίοι , Αμερικανοί, Ασιάτες κ.τ.λπ. γνωρίζουν αρχαία Ελληνικά, τα οποία διδάχθηκαν στα σχολεία τους". 

Ο Αμερικανός Καθηγητής John Harvey Lomax κατά την επίσκεψή του στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου

Ποιος όμως είναι ο λόγος, εξαιτίας του οποίου, ένας Καθηγητής Πανεπιστημίου στην άλλη άκρη του κόσμου να θέλει να τελειοποιήσει μία μη σύγχρονη γλώσσα; "Για λόγους καθαρά μορφωτικούς, πολιτιστικούς. Ήθελε και θέλει να καταλάβει απευθείας το τι διαβάζει. Έχει διδάξει όλους τους πλατωνικούς διαλόγους, τον ενδιαφέρει ο Πλάτωνας. Τον ξέρει σε βάθος και με την παραμικρή λεπτομέρεια. Από τη μεριά μου προσπαθώ να του εμφυσήσω και μερικά πράγματα από τον αγαπημένο μου Θουκυδίδη. 

Πρόκειται κυριολεκτικά για γυμναστική του μυαλού. Και για να πω την αλήθεια αυτό βοηθά και μένα. Με βοήθησε να `ξεκλειδώσω΄ κουτάκια του μυαλού μου που είχα να ‘ανοίξω’ από το πανεπιστήμιο. Ως νέοι ‘ρουφούσαμε’ συνεχώς γνώσεις και χάρη στο συγκεκριμένο κέντρισμα αναδύθηκαν στην επιφάνεια.

Ο εγκέφαλος γυμνάζεται και λειτουργεί σε απίστευτα υψηλές ταχύτητες όταν μαθαίνεις μία ξένη γλώσσα μεταφράζοντας την σε μία ξένη προς εσένα γλώσσα. Για αυτό το λόγο ο Καθηγητής ήθελε να κάνουμε το μάθημα με μετάφραση στα Γαλλικά  και όχι στην μητρική του γλώσσα, τα Αγγλικά". 

Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως μετά την εμπειρία του Μέμφις, η διδασκαλία συνεχίζεται από το 2016 μέσω τηλεφώνου. Ακόμα δηλαδή μεγαλύτερος βαθμός δυσκολίας αλλά μεγαλύτερο κίνητρο. Μετά το Συμπόσιο του Πλάτωνα, πλέον, ασχολούμαστε με την ‘Πολιτεία του Πλάτωνα’ και βρισκόμαστε στο 7ο από τα 10 βιβλία. Συζητάμε διάφορα στα αρχαία Ελληνικά και οι υπόλοιπες ώρες περιλαμβάνουν ανάγνωση, μετάφραση (στα Γαλλικά), ασκήσεις γραμματικής αρχαίων Ελληνικών και ανάλυση λεπτών εννοιών του κειμένου.

Η κ. Καρδουλάκη - Σαμουήλ στο Πανεπιστήμιο του Μέμφις

Καθημερινό λοιπόν μάθημα μέσω τηλεφώνου μία γλώσσας που μερικοί την αποκαλούν ατυχώς «νεκρή», είναι όμως έτσι; "Έχω συναντήσει ανθρώπους ανά τον κόσμο να θέλουν να μάθουν αρχαία Ελληνικά. Όχι απαραίτητα επειδή τους χρειάζεται αλλά για διεύρυνση του πνεύματος και των οριζόντων τους. Μάλιστα στην Ιερουσαλήμ, υπάρχει Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Polis Jerusalem Institute ) που διδάσκει τις λεγόμενες ‘νεκρές’ γλώσσες (Λατινικά, αρχαία Ελληνικα, Αραμαϊκά ) σε φιλομαθείς από όλο τον κόσμο".

Η συνταξιούχος εκπαιδευτικός και ο επίσης πλέον, συνταξιούχος Καθηγητής, έχουν συναντηθεί αρκετές φορές σε αυτό το διάστημα της οχταετίας των μαθημάτων. Στο Μέμφις όπου διέμενε και δίδασκε ο κ. Lomax, στην πανεπιστημιούπολη Τουρ της Γαλλίας που διαμένει τώρα αλλά και στο Βελεστίνο,  φιλοξενούμενος από την απόφοιτο του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

"Ο Καθηγητής αγαπάει πολύ την επιστήμη του, τον άνθρωπο και την Ελλάδα για την οποία νοιάζεται πολύ", σημειώνει. η κ. Σαμουήλ.

"Στο Μέμφις κάναμε μαθήματα περπατώντας, όπως η περιπατητική σχολή του Αριστοτέλη. Στην Τουρ διανύαμε ως χώρα την εποχή των ‘capital controls’ και με ρωτούσε συνέχεια για την πορεία της χώρας.

Μάλιστα, όταν ήρθε στον Βόλο, συγκινήθηκε κατά την επίσκεψή του στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Του άρεσε πολύ και ο Άγιος Νικόλαος διότι τον ενδιαφέρει η βυζαντινή τέχνη. Έχει διαβάσει επίσης την Παλαιά και Καινή Διαθήκη επίσης στα ελληνικά".

Θα μπορούσαν, όμως, τα παιδιά στο σχολείο να διδαχθούν κάτι περισσότερο από την σχολική ύλη; Η έμπειρη καθηγήτρια  είναι αφοπλιστική επ’αυτού.

"Στο σχολείο υπάρχει συγκεκριμένη ύλη, τα Αρχαία είναι άλλωστε εξεταζόμενο μάθημα. Δεν δίνεται εύκολα η δυνατότητα να επεκταθείς περισσότερο, λόγω χρόνου και κόπωσης των παιδιών . Ίσως όμως, χάνουμε πολλά πράγματα έτσι".

"Το ίντερνετ είναι ένα τρομερά χρήσιμο εργαλείο. Εκεί αλλά και δίπλα μας υπάρχουν  πολλά παράλληλα και όμορφα σύμπαντα και πρέπει να έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας για να τα βρούμε", μας λέει για την εμπειρία της και δεν βρήκαμε πιο ταιριαστή φράση για να κλείσουμε τη συζήτηση, στα νέα Ελληνικά με βάση όσα ενδιαφέροντα ακούσαμε.