Στιγμές που αγγίζουν τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης μας περιγράφει ο 27χρονος Γιάννης Λουφόπουλος από το Στεφανοβίκειο, ειδικευόμενος ουρολογίας που το τελευταίο διάστημα "επιτάχθηκε" μαζί με άλλους συναδέλφους του στις εντατικές covid  του UCLH , Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Λονδίνου.

Ύστερα από δύο χρόνια στο 401 ΓΣΝ της Αθήνας και στην 96 ΑΔΤΕ της Χίου, ο απόφοιτος της ΣΣΑΣ Ιατρικής (ΑΠΘ) αποφάσισε να συνεχίσει τον επιστημονικό του δρόμο σε ένα από τα πιο γνωστά ουρολογικά κέντρα της Ευρώπης. Ωστόσο, η εκτίναξη των κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο, που ξεπέρασε τους 100.000 θανάτους όντας το "πιο πληγωμένο" από τον νέο κορωνοϊό κράτος της Γηραιάς Ηπείρου, είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί ειδικευόμενοι ιατροί να προσχωρήσουν στο προσωπικό των μονάδων εντατικής θεραπείας, εκεί που η ζωή συναγελάζεται με τον θάνατο.

Το Μουσικό Βαγόνι μίλησε μαζί του το Σάββατο 23 Ιανουαρίου και σας μεταφέρει:

ρεπορτάζ: Φοίβος Παπαγεωργίου

Πώς προέκυψε ο δρόμος της Αγγλίας;

Στην Ελλάδα δυστυχώς ως στρατιωτικός ιατρός θα καθυστερούσα αρκετά μέχρι να ξεκινήσω την ειδικότητα που επιθυμούσα. Ενώ ήμουν ακόμη φοιτητής, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής μου αδείας και με τη παρακίνηση καθηγητών μου του ΑΠΘ και ενός μεγαλύτερου συναδέλφου, είχα την τύχη να επισκέπτομαι το Λονδίνο και να εργάζομαι στο συγκεκριμένο νοσοκομείο και  εξειδικευμένο κέντρο ουρολογίας. Έτσι, όταν αποφάσισα  να μεταβώ μόνιμα για ειδικότητα, με τη καθοδήγηση  ενός Έλληνα καθηγητή θωρακοχειρουργικής του University College of London, πέρασα από συνέντευξη τον Σεπτέμβριο, τακτοποίησα διάφορες γραφειοκρατικές εκκρεμότητες κι έφτασα στην Αγγλία τέλη Νοεμβρίου.

Αν και ειδικευόμενος, εισήλθατε αμέσως στο προσωπικό των εντατικών μονάδων;

Ύστερα από κάποιες υποχρεωτικές μέρες που έμεινα σε καραντίνα , ξεκίνησα στην ουρολογική κλινική στα μέσα Δεκεμβρίου. Ωστόσο με την άνοδο των κρουσμάτων και το νέο Lockdown που εφαρμόστηκε,  μετέφεραν μεγάλη μερίδα ειδικευομένων όλων των ειδικοτήτων με «μετάταξη» σε covid μονάδες εντατικής θεραπείας.

Για μία περίοδο δύο εβδομάδων μας δείξανε αρκετά χρήσιμα πράγματα για τον τρόπο διαχείρισης διασωληνωμένων λόγω covid ασθενών με τα οποία δεν ήμουν εξοικειωμένος. Να σημειώσω, βέβαια, πως οι εντατικολόγοι είναι συνέχεια  δίπλα μας. Υπάρχουν ειδικοί επιμελητές και ειδικευόμενοι εντατικολογίας όλο το 24ωρο.

Μπορείτε να μας μεταφέρετε εικόνες;

Το πρώτο που θέλω να τονίσω είναι ότι στο NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας τoυ Ηνωμένου Βασιλείου) βλέπω ένα τεράστιο, με όλη τη σημασία της λέξης, σεβασμό προς τον ασθενή. Όταν καλούμαι μόνος μου να κάνω έστω μία μικρή ιατρική «παρέμβαση»  στον ασθενή, ακόμα κι αν αυτός είναι σε καταστολή, οφείλω πρώτα να συστηθώ, να του αναφέρω δηλαδή το όνομά μου και την ιδιότητά μου και πως πρόκειται να τον βοηθήσω και να τον φροντίσω.

Επίσης κάθε μεσημέρι ενημερώνουμε τηλεφωνικά τους συγγενείς για την πορεία της υγείας των ασθενών και καθημερινά, με τη βοήθεια iPad, οι συγγενείς έχουν το δικαίωμα να δουν τον άνθρωπό τους και να του μεταφέρουν όσα εκείνοι νιώθουν για περίπου ένα τέταρτο. Έστω και με αυτόν τον τρόπο, ακόμη και αν οι ασθενείς βρίσκονται διασωληνωμένοι σε καταστολή, υπάρχει η δυνατότητα επαφής με τους οικείους τους, κάτι πολύ σημαντικό κάτω από αυτές τις συνθήκες.

Στην περίπτωση δε που η υγεία ενός ασθενούς επιδεινώνεται σε  τόσο άσχημο βαθμό ώστε να βρίσκεται κοντά στον θάνατο, ενημερώνουμε τους πολύ κοντινούς συγγενείς και υπάρχει η δυνατότητα αν εκείνοι το επιθυμούν να έρθουν στο νοσοκομείο και αφού ντυθούν με τις κατάλληλες στολές προστασίας να δουν τον άνθρωπό  τους, ίσως  για τελευταία φορά.

Τόσο ο ασθενής όσο και οι οικείοι του είναι το κέντρο της φροντίδας και της προσοχής. Ένα τεράστιο σύστημα δουλεύει για τον ασθενή. Προσωπικά έτυχε να ενημερώσω τη γυναίκα ενός 37χρονου συνανθρώπου μας που χρειάστηκε να διασωληνωθεί. Η γυναίκα μου είπε πως δεν ήταν καθόλου καλά ψυχολογικά και από το ακουστικό άκουγα το παιδί να φωνάζει και να μας ζητά να κάνουμε τον μπαμπά του καλά. Τους παρέπεμψα αμέσως σε ειδικό ψυχολόγο ώστε να τους προσφερθεί η κατάλληλη στήριξη.

Να σας πω και κάτι που αγγίζει τα όρια της ανθρώπινης φύσης και υπόστασης. Αναλόγως με το θρήσκευμα του καθενός, εβραίος, μουσουλμάνος κ.ο.κ., ύστερα από τις υποδείξεις των ανθρώπων του, υπάρχει η δυνατότητα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, να ακούει τους αντίστοιχους θρησκευτικούς ύμνους κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του στη μονάδα.

Η άποψή σας για τον ιό την περίοδο που βρίσκεστε στις μονάδες;

Τι να πούμε, ότι υπάρχει ο ιός: Φυσικά υπάρχει! Είναι πολύ μεταδοτικός, επικίνδυνος και απρόβλεπτος, δεν γνωρίζεις πώς θα επιδράσει. Έχει τύχει να δούμε από την πρώτη μέρα που βρέθηκε θετικός κάποιος, να χρειαστεί μέσα σε 48 ώρες διασωλήνωση. Να μην ανεβαίνει ο κορεσμός του αίματος σε οξυγόνο. Μπορεί να προσβάλει και να δημιουργήσει, πολύ γρήγορα, μεγάλο πρόβλημα στους πνεύμονες, για να το εκφράσω πιο απλά.

Σε αυτό το δεκαπενθήμερο, σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι  περίπου το 90% των διασωληνωμένων είναι ασθενείς με χρόνια νοσήματα και σε αυτά μπορεί να συμπεριλάβει  κανείς και την παχυσαρκία. Στους 50 ασθενείς, με τους οποίους εγώ προσωπικά συναναστράφηκα μέχρι στιγμής, καταφέραμε να αποσωληνώσουμε 7-8 ανθρώπους κι αντίστοιχα έχουν πεθάνει 4-5. Μπορεί το δείγμα να είναι τυχαίο γιατί ο κάθε γιατρός βρίσκεται σε  διαφορετική μονάδα. 

Οι ηλικίες που νοσηλεύουμε, κυρίως στη δική μας μονάδα, είναι άτομα ηλικίας  55-70 ετών. Υπάρχουν βέβαια και ασθενείς στο ηλικιακό γκρουπ 25-30. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να προσβάλει απρόβλεπτα οποιονδήποτε. Κάτω από 60, οι περιπτώσεις που διαχειριζόμαστε είναι κατά κύριο λόγο με υποκείμενα νοσήματα,  χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αναφερόμαστε σε εξωπραγματικά νοσήματα, ανάμεσά τους περιλαμβάνονται,  το άσθμα, η παχυσαρκία που προαναφέραμε και η υπέρταση.

Διαθέτουμε ένα μεγάλο αριθμό κρεβατιών για νοσηλεία  διασωληνωμένων περιστατικών λόγω covid. Είμαστε μεγάλη μονάδα και δεχόμαστε και διασωληνωμένους ασθενείς από περιφερειακά νοσοκομεία, επειδή θεωρούμαστε πιο εξειδικευμένο κέντρο σε αυτό τον τομέα.

Όσον αφορά το νέο «βρετανικό» στέλεχος, δεν έχω παρατηρήσει διαφορά στον τρόπο αντιμετώπισης του.

Στην ουσία, δεν υπάρχει φάρμακο αποκλειστικό για τον συγκεκριμένο ιό. Ανάλογα με το πρωτόκολλο θεραπείας στο οποίο εντάσσεται ο κάθε ασθενής, με την χορήγηση ορισμένων αντιϊκών φαρμάκων όπως η ρεμδεσιβίρη, κορτιζόνης και διαφόρων άλλων παραγόντων όπως το tocilizumab γίνεται προσπάθεια καταστολής της φλεγμονής που προκαλεί ο ιός στους πνεύμονες. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, σε ένα νοσοκομειακό περιβάλλον ένας χρόνια νοσηλευόμενος ασθενής και ειδικότερα διασωληνωμένος είναι επιρρεπής σε  διάφορα ανθεκτικά μικρόβια που μπορούν να αναπτυχθούν, με αποτέλεσμα το φαινόμενο της επιλοίμωξης να είναι αρκετά συχνό και να παρατείνει  δυστυχώς τη νοσηλεία αρκετών ασθενών.

Εμβολιαστήκατε; Πώς είναι οι συνθήκες εργασίας σας;

Ναι, φυσικά έλαβα την πρώτη δόση και η δεύτερη  θα πραγματοποιηθεί σε διάστημα 10 εβδομάδων αντί για 21 ημερών που προβλέπονταν. Από ό,τι καταλαβαίνω η στρατηγική είναι να εμβολιαστούν περισσότεροι άνθρωποι με την πρώτη δόση ώστε να μπει ένας φραγμός στον αριθμό των κρουσμάτων, με το βαθμό ανοσίας που προσφέρει αυτή και υπολογίζεται γύρω στο 50%, σε μεγαλύτερο δείγμα πληθυσμού.

Σχετικά με τις συνθήκες, κάθε φορά που μπαίνουμε στη μονάδα, καθόμαστε κατά κύριο λόγο 2-2.5 ώρες. Οι νοσηλευτές που είναι πραγματικοί ήρωες, μένουνε παραπάνω.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν επιτρέπεται να εργάζεται γιατρός  και γενικά ιατρικο-νοσηλευτικό προσωπικό πάνω από 12 ώρες συνεχόμενα. Το μυαλό «θολώνει» και υπάρχει έτσι κίνδυνος  για τον ασθενή. Κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Επίσης αν αισθανθεί κάποιος από το προσωπικό ψυχολογική πίεση υπάρχει μέριμνα για συμβουλευτική υποστήριξη και επαφή με κατάλληλο ψυχολόγο. Υπάρχουν επίσης και οι «υποχρεωτικές» άδειες μερικών ημερών για αποφόρτιση, ενώ αν χρειαστεί οτιδήποτε μιλάς με τον υπεύθυνο μάνατζερ.

Όσον αφορά εμένα προσωπικά η αλήθεια είναι ότι "βούτηξα" κατευθείαν στα βαθιά. Ήρθα από την Ελλάδα και σε μικρό χρονικό διάστημα με τελείως διαφορετικό σύστημα, γλώσσα κ.λπ., έπρεπε και πρέπει να ανταπεξέλθω. Όμως, οι δύσκολες συνθήκες με οδηγούν ίσως να εγκλιματιστώ και πιο γρήγορα.

Βλέπουμε, όπως όλοι οι γιατροί και το υγειονομικό προσωπικό, κι εμείς αρκετά περίεργες και δύσκολες καταστάσεις. Υπάρχει πολύ μεγάλη κούραση. Χειρουργεία έχουν ανασταλεί και πραγματοποιούνται μόνο άμεσες και σοβαρές επεμβάσεις. Χώροι χειρουργείων έχουν μετατραπεί σε κλίνες για covid. Γίνεται κι εδώ πραγματικά «μάχη»,με υπαρκτές δυσκολίες και αντικειμενικά προβλήματα. Ωστόσο υπάρχει η μέριμνα που προαναφέραμε για τον ασθενή και μία ειλικρινής προσπάθεια από όλους μας.

Τη στιγμή που μιλάμε υπάρχει μια σχετική μείωση των κρουσμάτων αλλά δεν βλέπω μείωση στον αριθμό των διασωληνωμένων στη μονάδα μας.

Δεν ξέρω αν θα αντέξουμε με αυτούς τους ρυθμούς αλλά παλεύουμε. Δεν γνωρίζω για την κυβέρνηση. Αναφέρομαι στο ιατρικό προσωπικό.

Η ζωή εκτός νοσοκομείου, πώς είναι;

Τα πάντα είναι κλειστά εκτός από μάρκετ, υπηρεσίες delivery και φαρμακεία. Ο κόσμος κυκλοφορεί βέβαια έξω, δεν υπάρχουν τα υποχρεωτικά sms όπως στην Ελλάδα. Προσωπικά, δεν έχω συναντήσει έλεγχο της αστυνομίας, επαφίεται στη συνείδηση των πολιτών. Στους κλειστούς χώρους η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική, έξω θεωρητικά θα έπρεπε όλοι να φορούν αλλά βλέπω αρκετούς που δεν το κάνουν.

Σχετικά με την ειδικότητά σας;

Η απόκτησή της διαρκεί 7 χρόνια και μεσολαβεί συχνή αξιολόγηση. Στην ουσία προσπαθείς να ανέβεις στην κατάταξη και να περάσεις ανά έτος στο επόμενο στάδιο. Καθημερινά προσπαθώ να διαβάζω αρκετά. Έχω την τύχη να συναναστρέφομαι με κορυφαίους καθηγητές και στόχος  μου είναι να δημιουργήσω ένα ανταγωνιστικό βιογραφικό καθώς η αξιολόγηση είναι διαρκής και περιλαμβάνει εξετάσεις, κλινικά "σενάρια", συνεντεύξεις κ.α.

Έχω την τύχη να βρίσκομαι σε ένα από τα καλύτερα ουρολογικά κέντρα της Ευρώπης.

Τέλος, επειδή έχουμε και το "Brexit", να αναφέρω πως καθώς ήρθα ακριβώς πριν υλοποιηθεί, δεν με επηρέασε κάπου μέχρι στιγμής.