ρεπορτάζ: Φοίβος Παπαγεωργίου

Υποβαζαστάζει ανθρώπους και ταυτόχρονα είναι σημαντικό κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης. Ο λόγος για την γκλίτσα, "τον καλύτερο φίλο του βοσκού", όπως μας τονίζει ο Δημήτριος Αποστολίνας από το Βελεστίνο, που στη διάρκεια της καραντίνας δημιούργησε ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο στην αυλή του σπιτιού του, διαιωνίζοντας μία αρχέγονη τέχνη που τείνει να ξεχαστεί.

Το ραβδί του ποιμένα έχει πάμπολλες χρήσεις. Από το βάδισμα στις ανηφοριές και τα κακοτράχαλα μονοπάτια, το μάζεμα των προβάτων από τα πόδια με την κυρτή του λαβή αλλά και… την εξουδετέρωση ύπουλων εχθρών στη φύση.

Για τον κ. Αποστολίνα, Βλάχο με καταγωγή από το Περιβόλι Γρεβενών, τα βιώματά του ήταν αυτά που τον οδήγησαν σε αυτή την εκφραστική δημιουργία. "Θυμάμαι τον εαυτό μου μικρό, σε κτηνοτροφική οικογένεια, να μεγαλώνει με τα ζώα. Έβλεπα τον πατέρα μου και τους θείους μου που έφτιαχναν γκλίτσες κι εκεί ήρθα για πρώτη φορά σε γνωριμία με αυτή την τέχνη", μας διηγείται και προσθέτει:

"Στη συνέχεια της ζωής μου άλλαξα επάγγελμα κι έγινα έμπορος φρούτων. Αλλά πάντοτε το είχα στο μυαλό μου και φανταζόμουν να εξασκώ αυτή την δημιουργική απασχόληση. Πριν λίγα χρόνια βγήκα στη σύνταξη και ξαφνικά είδα ένα ξύλο ιδανικό για γκλίτσα και το ξεκίνησα. Με την `ευκαιρία` της καραντίνας που είχα άπλετο χρόνο αποφάσισα να αφοσιωθώ σε αυτή την ασχολία και πλέον, όπως βλέπετε, έχω στη συλλογή μου αρκετές χειροποίητες γκλίτσες".

Όσον αφορά τα υλικά και τα μυστικά της κατασκευής, μας περιγράφει: "Για το κύριο μέρος, τον κορμό, χρησιμοποιώ ξύλο κρανιάς και για την χειρολαβή πυξάρι, είναι ένας δυσεύρετος θάμνος που τον συναντάς σε βραχώδες έδαφος. Και τα δύο τα προμηθεύομαι από το Περιβόλι Γρεβενών, τόπο καταγωγής μου.
Το ξύλο κρανιάς το καψαλίζω στην φωτιά με στόχο να το ισιάξω και να γίνει ομοιόμορφο. Στη συνέχεια καθαρίζω τη φλούδα και μετά το τρίβω με λίγο γυαλόχαρτο για να το βάψω - βερνικώσω.

Σχετικά με το πάνω μέρος, κόβω σιγά-σιγά το ξύλο με ένα μικρό τσεκούρι και μετά τοποθετώ πάνω μία λαβή και συνεχίζω το κόψιμο έτσι ώστε να αποκτήσει παρόμοιο σχήμα. Ακολούθως, το σχεδιάζω με ένα μολύβι-μαρκαδόρο και στη συνέχεια το χαράζω".

Η αλήθεια είναι πως αν δει κανείς από κοντά όλη τη διαδικασία, καταλαβαίνει ότι αγγίζει τα όρια της ξυλογλυπτικής.

Μάλιστα, ο κ. Αποστολίνας προσωποποιεί ένα φαινομενικά άψυχο αντικείμενο. "Η γκλίτσα, όπως λένε και οι κτηνοτρόφοι, είναι ο καλύτερος φίλος του τσοπάνη. Από εκεί και τον σκύλο ξεκινάνε όλα. Χρησιμοποιείται και ως μέσο προστασίας, π.χ. απέναντι σε φίδια ενώ λύνει και άλλα προβλήματα".

Τέλος, μας ενημερώνει ότι γνωρίζει άλλους δύο ανθρώπους στο Βελεστίνο που ασχολούνται με την κατασκευή παρόμοιων μπαστουνιών, ενώ μας εξομολογείται και με τι κριτήριο δίνονται τα χειροποίητα δημιουργήματα: "Όλες οι γκλίτσες καταλήγουν σε φίλους, οι οποίοι τις χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους. Απλώς διαλέγω να τις πάρουν… οι πιο μερακλήδες!"