Αγωγής Περιαγωγή

 Η Ειδική Αγωγή αποτελεί αναμφισβήτητα έναν κορυφαίο κλάδο της Παιδαγωγικής, ο οποίος μάλιστα τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία, ενώ η παρουσία του στον ευρύτερο χώρο της Εκπαίδευσης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί δυναμική και πολυδιάστατη.

Αποτελώ μία από τους χιλιάδες εκπαιδευτικούς που εργάζονται στην Ειδική Αγωγή, αν και θα έλεγα ότι η εν λόγω ενασχόλησή μας ξεπερνά τα στενά πλαίσια της έννοιας του "επαγγέλματος", καθώς κατά τη γνώμη μου πρόκειται για μια αμφίδρομη διαδικασία, κατά την οποία πομπός και δέκτης αλληλεπιδρούν, αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοεξαρτώνται. Κομβικό σημείο στην απόφαση για την Ειδική Αγωγή στη ζωή μου διαδραμάτισε η τόσο "κλισέ" και ενδεχομένως πολυαναμενόμενη φράση: "Δεν υπάρχουν άτομα με ειδικές ανάγκες". Γνωρίζω ότι αποτελεί έκφραση ρουτίνας, όμως αυτή η ρουτίνα είναι που μας καταδεικνύει καθημερινά πόσο διαφορετικοί είμαστε όλοι μεταξύ μας και πόσο μας εγκλωβίζει μια αντιμετώπιση ολιστική και όχι εξατομικευμένη. Έχουμε όλοι λίγο- πολύ την ανάγκη να παρεκκλίνουμε από νόρμες, κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς. Γιατί λοιπόν η Αγωγή να είναι σαρωτικά η ίδια για όλους αναπαράγοντας μεμονωμένες στάσεις και δεξιότητες; Το ερώτημα ενδεχομένως αποκτά ιδιάζουσα σημασία, όταν επιπλέον απευθύνεται και σε εφήβους, στη ζωή των οποίων η αμφισβήτηση και η άρνηση διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την προαναφερθείσα στάση και επιλογή, καθίσταται ευκρινές και σαφές το τι χρειάζεται κανείς για να ασχοληθεί με τη διδασκαλία ατόμων με ειδικές ανάγκες. Κατά τη γνώμη μου ακρογωνιαίος λίθος αποτελεί η αποδοχή, καθώς θεωρώ ότι καμιά κοινωνία δεν μπορεί να πάει μπροστά, αν δεν αποδεχτούμε ο ένας τον άλλο. Επιπροσθέτως, εδώ υποχρεωτικά εντάσσονται, και τα "τυπικά" προσόντα κάθε εκπαιδευτικού που σηματοδοτούν την εξειδίκευσή του στην Ειδική Αγωγή.

Κι επειδή η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη, κανείς δεν γεννήθηκε, για να διδάσκει, πολλώ δε μάλλον να διδάσκει σε παιδιά με ειδικές ανάγκες. Έχοντας πρώτα κάποια χρόνια προϋπηρεσίας στη Γενική Αγωγή, το πέρασμα στην Ειδική επεφύλασσε τόσο εκπλήξεις όσο και προκλήσεις. Όσο προετοιμασμένος κι αν είναι κανείς για την πρώτη μέρα σε ένα τέτοιο σχολείο, τα ίδια τα παιδιά είναι αυτά που σε εκπλήσσουν και τελικά σε καθοδηγούν, βοηθώντας να δεις και να αντιληφθείς την ουσία των πραγμάτων μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα. Έτσι, κάθε μέρα είναι τόσο ξεχωριστή, κρατώ ωστόσο περιστατικά που με κάνουν να τα θυμάμαι πάντα, στο πλαίσιο της συναισθηματικής νοημοσύνης. Είναι μοναδικό το αυθόρμητο και πηγαίο συναίσθημα που εισπράττεις, εκφραζόμενο μέσα από έναν τόσο απλό αλλά ταυτόχρονα ουσιώδη τρόπο, που σε άλλες εκφάνσεις της καθημερινότητας κυριολεκτικά απουσιάζει παντελώς από τη ζωή μας.  Αυτό το συναισθηματικό δέσιμο αποτελεί και το απόσταγμα της μέχρι τώρα εμπειρίας μου στην Ειδική Αγωγή, γεγονός που ανατροφοδοτεί αυτή τη σχέση, την εξελίσσει και την εμπλουτίζει κάθε φορά με νέες ιδέες και νέες προσλαμβάνουσες.

Μιλώντας ωστόσο για τη Ειδική Αγωγή οφείλουμε να σταθούμε αρκετά και στη σχέση με τους γονείς των παιδιών με ειδικές ανάγκες, καθώς η συνεργασία σε σταθερές βάσεις μαζί τους είναι η γέφυρα για την προσέγγιση των εν λόγω ατόμων. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχει βελτιωθεί σημαντικά ο τρόπος, με τον οποίο οι γονείς διαχειρίζονται μια διαδικασία, ωστόσο αυτό που βοηθά καταλυτικά είναι η συνειδητοποίηση ότι η κοινωνία ανήκει σε όλους και έχει ανάγκη από όλους, επομένως και η κοινωνικοποίηση και ενσωμάτωση αυτών των παιδιών είναι μια διεργασία επιβεβλημένη, με δεδομένο άλλωστε ότι η χώρα μας με αρκετά αργούς ρυθμούς υιοθέτησε το μοντέλο της ενταξιακής πολιτικής. Έτσι λοιπόν, εδώ έρχεται να προστεθεί και η θέση της πολιτείας, η οποία στηρίζει και οφείλει να στηρίζει μια εξατομικευμένη διδασκαλία σύμφωνα με τις ανάγκες, τις υποχρεώσεις αλλά και τα χαρίσματα κάθε παιδιού, αναδεικνύοντας κάθε μορφής ταλέντο μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής ενσωμάτωσης, ένταξης και αποδοχής.

Η συζήτηση περί Αγωγής θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμα γεμίζοντας σελίδες επί σελίδων, καθώς ο πλούτος από αυτή την ενασχόληση είναι αναμφίβολα ανεξάντλητος. Εδώ σταθήκαμε στον περιορισμό των βασικών χαρακτηριστικών και δεσμευόμαστε ότι το ταξίδι αυτό θα συνεχίζεται, καθώς η Αγωγής Περιαγωγή κάθε μέρα επιφυλάσσει νέα δεδομένα και νέες διαστάσεις στο έργο μας.