"Περί Ρήγα Βελεστινλή"
Κύριε Διευθυντά,
Στο κείμενο του κ. Δήμου "Ἡ κομβική συνεισφορά", εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, Νέες εποχές, 1 Σεπτεμβρίου 2019, σελ. 37/5, γίνονται αναφορές στον Ρήγα Βελεστινλή, οι οποίες όμως δεν είναι σύμφωνες με τα ιστορικά δεδομένα.
1). Συγκεκριμένα γράφεται ότι "Μεταξύ των παραγόντων που πίεσαν για την εκτέλεσή του [Ρήγα] ήταν και ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄…". Γίνεται όμως γνωστό πως στα "Ανέκδοτα έγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή" των Αιμ. Λεγράν και Κωνστ. Αμάντου, εκδοθέντα το πρώτον το 1891 και 1930, και επανεκδοθέντων αναστατικά με την προσθήκη ευρετηρίου το 1996 και 1997 αντίστοιχα από την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και με την επιμέλεια του γράφοντος, δεν υπάρχει τέτοια μαρτυρία. Αντίθετα, ο Ρήγας και οι Σύντροφοί του έπεσαν θύματα της διπλωματικής "σκακιέρας" μεταξύ της Αὐστρίας και της Οθωμανικής Πύλης.
Ενδεικτικά θα αναφερθούν δυο σχετικά έγγραφα. Ο πρέσβης της Αυστρίας βαρώνος Ερβέρτος Ράτκηλ στην Κωνσταντινούπολη σε έγγραφό του 29 Απριλίου 1798 χαρακτηριστικά γράφει στον βαρώνο Τουγκούτ, υπουργό Εξωτερικών, "Η Υμετέρα Εξοχότης μ’ επεφόρτησε δια του τελευταίου εγγράφου ν’ αναγγείλω εις την Πύλην προς απάντησιν εις την κατά τύπους αίτησιν αυτής, την ληφθείσαν απόφασιν περί της εις Βελιγράδιον εκδόσεως των κρατουμένων δέκα ἑλλήνων συνωμοτῶν και ν’ απαιτήσω παρ’ αυτής την έγγραφον διαβεβαίωσιν περί αμοιβαιότητος πλήρους εν αναλόγοις περιστάσεσιν, ου μόνον χάριν απομακρύνσεως από των συνόρων ανθρώπων ταραχοποιών, αλλά και χάριν εκδόσεως εκείνων ούς ηθέλομεν απαιτήσει, ιδίως δε των κακά μηχανευομένων Πολωνών". (Αιμ. Λεγράν, Ανέκδοτα έγγραφα…, σελ. 147).
Στο επόμενο έγγραφό του 14 Μαίου 1798 ο πρέσβης βαρώνος Ράτκηλ επαναλαμβάνει, "Λαμβάνω δια του εγγράφου της Υμετέρας Εξοχότητος την είδησιν της εις Βελιγράδιον αποστολής των οκτώ επαναστατών Ελλήνων ραγιάδων και επανάληψιν της διαταγής ν’ απαιτήσω ως αντάλλαγμα παρά της Πύλης την αμοιβαίαν έκδοσιν των υπηκόων της Α. Μ. των κακά μηχανωμένων, διαταραχών της δημοσίας τάξεως…". (Οι υπογραμμίσεις του γράφοντος). (Αιμ. Λεγράν, Ανέκδοτα έγγραφα…, σελ. 151).
Τα ιστορικά τεκμήρια είναι σαφέστατα περί της θανάτωσης του Ρήγα και των Συντρόφων του, πως η στυγνή πολιτική της Αυστρίας "πούλησε" τον επαναστάτη Ρήγα στην Οθωμανική Πύλη για να έχει ανταλλάγματα.
2). Επίσης, στο κείμενο του κ. Δήμου, επισημαίνεται ότι "Το Φανάρι ακόμα επιμένει στην άρνησή του να άρει την επιστολή του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ με την οποία ασκούσε σκληρή κριτική στα βασικά κείμενα του Ρήγα".
Στο παρελθόν, το 1998, το επετειακό έτος εορτασμού των 200 χρόνων από τη θανάτωση του Ρήγα, η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα με επιστολή της είχε απευθυνθεί στον νυν Πατριάρχη για το θέμα αυτό, το οποίο συζητήθηκε στην Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου και στάλθηκε απαντητική επιστολή με συγκεκριμένη θέση. Όλα τα σχετικά περιέχονται στη μελέτη μας "Ῥήγας και Ορθόδοξη πίστη", Αθήνα, δεύτερη έκδοση 2008 και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα μας, http://www.karaberopoulos.gr/karaberopoulos/pdf/pisti.pdf.
Τέλος σας γνωρίζουμε ότι η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, που στους σκοπούς έχει τη μελέτη και προβολή του Ρήγα Βελεστινλή και της γενέτειράς του, έχει διοργανώσει 7 Διεθνή Συνέδρια εκδίδοντας τα αντίστοιχα πολυσέλιδα Πρακτικά, έχει εκδώσει την αυθεντική για πρώτη φορά Χάρτα και τα ολοκληρωμένα ΑΠΑΝΤΑ του Ρήγα και σε ψηφιακή μορφή το 2007, το Σύνταγμα του Ρήγα το έχει μεταφράσει και εκδώσει σε 10 γλώσσες, Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές και έχει εκδώσει πολλές σχετικές μελέτες, που είναι όλα αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.rhigassociety.gr
Είμαστε στη διάθεση για ό,τι σχετικό με τη ζωή και το έργο του Ρήγα Βελεστινλή. Το "Φεραίος", ο ίδιος ο Ρήγας ουδέποτε το χρησιμοποίησε, του το πρόσθεσαν αργότερα, το 1832, ο Κων. Κούμας και Χριστόφορος Περραιβός. Σε όλα τα έργα του αναγράφει πως εκδόθηκαν "Παρά Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού".
Με εκτίμηση
Δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος,
Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας
Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα,