ρεπορτάζ: Βάσω Κυριαζή - Ταχυδρόμος

Το μαρτύριο της σταγόνας βιώνουν εδώ και 15 μήνες έξι μεγαλοπαραγωγοί, οι οποίοι διατηρούσαν καλλιεργούμενες εκτάσεις στα παρακάρλια χωριά και μετά τις πλημμύρες έμειναν ουσιαστικά ανεπάγγελτοι.

Έχοντας υποστεί ανυπολόγιστη οικονομική καταστροφή προσέφυγαν κατά παντός υπευθύνου, ζητώντας την ποινική τους δίωξη.

Ωστόσο η προανάκριση για τη συγκριμένη μηνυτήρια αναφορά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, επιβεβαιώνοντας και σ’ αυτή την περίπτωση τις μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης.

«Περιμένουμε να προσδιοριστεί η δίκη, προκειμένου να εξεταστούν όλοι οι παράμετροι και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Οι παραγωγοί στην περιοχή υπέστησαν πολύ μεγάλες ζημιές. Η πολιτεία και το κράτος δικαίου πρέπει να μεριμνήσουν για τη δικαίωση. Το εισόδημά τους έχει αφανιστεί και επιπροσθέτως ακόμη και σήμερα οι εκτάσεις αυτές δεν μπορούν να αξιοποιηθούν. Ο δε χρόνος αποκατάστασης ανέρχεται άνω των 10 ετών, γεγονός που σημαίνει πως για ένα πολύ μεγάλο διάστημα θα παραμείνουν ανενεργές», επισήμανε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η δικηγόρος Φαίδρα Γκάγκα που έχει αναλάβει την υπόθεση.

Ποια πρόσωπα μπαίνουν στο κάδρο

Η μήνυση κατατέθηκε τον περασμένο Μάρτιο κατά του πρώην περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστού, αντιπεριφερειαρχών, δημάρχων, της ηγεσίας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και του Δασαρχείου, με στόχο τη διερεύνηση των ευθυνών τους για τις πλημμύρες και τις ζημιές που υπέστησαν, λόγω της απουσίας αντιπλημμυρικών έργων και της έλλειψης προληπτικών μέτρων το Σεπτέμβριο του 2023.

Οι έξι αγρότες από το Στεφανοβίκειο και το Σωτήριο της Λάρισας με βάση τις επίσημες δηλώσεις ΟΣΔΕ του 2023 αποδεικνύουν τις ζημιές στη γεωργική τους παραγωγή και σε εξοπλισμό κι απαιτούν τη διερεύνηση των ποινικών αδικημάτων που διαπράχθηκαν, λόγω της ανεπάρκειας προστατευτικών μέτρων από τις πλημμύρες.

Γίνεται επίσης επίκληση στην παραβίαση της υποχρέωσης της Ελλάδας να παρέχει επικαιροποιημένους χάρτες κινδύνου πλημμύρας, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 2007/60/ΕΚ, καθώς και την ανεπαρκή προστασία από τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την περιοχή.

«Ασπίδα» στη Λάρισα… συντρίμμια στα παρακάρλια

Εξαρχής οι μηνυτές υποστήριξαν πως η περιοχή του Στεφανοβικείου, Κιλελέρ, Νίκαιας και του Ριζομύλου επλήγη, όχι λόγω της σφοδρότητας του φαινομένου, αλλά ένεκα των πράξεων και των παραλείψεων των αρμοδίων οργάνων, κυρίως της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του Ελληνικού Δημοσίου, που εάν δεν είχαν λάβει χώρα οι πράξεις ή δεν υπήρχαν οι παραλείψεις, παρά τη σφοδρότητα του φαινομένου, στην περιοχή, δεν θα είχε εκδηλωθεί το πλημμυρικό φαινόμενο

Παράλληλα, αναφέρουν πως ενώ υπήρχε έγκαιρη ειδοποίηση για την ένταση του φαινομένου από τα δελτία καιρού, δεν υπήρχε η ανάλογη ετοιμότητα. Η εκπόνηση και η έγκριση σχεδίων «για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας» ήδη από το έτος 2018 και για την περιοχή της Θεσσαλίας δεν λήφθηκαν υπόψιν και δεν υπήρχε ο προγραμματισμός έργων αντιμετώπισης φαινομένων πλημμύρας, παρά την εκδήλωση παρόμοιων φαινομένων μικρότερης κλίμακας και έντασης το έτος 2020 με τον ΙΑΝΟ. Τότε υπήρχαν οι επισημάνσεις των επιστημόνων, που αγνοήθηκαν, για πρόκληση παρόμοιων φαινομένων λόγω της μεταβολής και αναμόρφωσης του τοπίου.

Επίσης, καταγγέλλουν πως δεν υπήρχε συντονισμός των αρμοδίων εμπλεκομένων φορέων ειδικά στην περίπτωση πλημμυρισμού της περιοχής γύρω της Λίμνης Κάρλας (αφού το νερό που κατέκλυσε την έκταση με τις καλλιέργειες, δεν προήλθε από υπερχείλιση της λίμνης, αλλά από όδευση των νερών κατάντη του Πηνειού προς τις αγροτικές εκτάσεις), με πράξεις ανάσχεσης των αναχωμάτων στο φράγμα της Γυρτώνης και στο Ασμάκι, για να προστατευτεί η περιοχή της Λάρισης. 

«Καταστραφήκαμε από λάθη»

Οι μηνυτές εκτιμούν πως τα νερά θα έπρεπε μέσω του Πηνειού να οδευτούν στο Αιγαίο, ενώ υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις στη διάνοιξη των θυρών διοχέτευσης των υδάτων από τη Λίμνη Κάρλα στον Παγασητικό Κόλπο, από τα θυροφράγματα, τα οποία, όπως αποδείχθηκε, δεν επαρκούσαν για την παροχή των υδάτων λόγω του λανθασμένου σχεδιασμού τους, με μικρές διατομές. Αναφέρουν επίσης πως δεν υπήρχε καμία εφαρμογή των προτεινόμενων μελετών, ούτε προγραμματισμός και υλοποίηση τεχνικών έργων και συντήρηση των υφισταμένων.

Επιπροσθέτως δεν υπήρχε ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης κρίσεων, είτε λόγω μη συνεδρίασης των θεσμοθετημένων συντονιστικών οργάνων για την αντιμετώπιση της κρίσης, είτε λόγω μη επακριβούς γνώσης των σχεδίων αυτών, πέραν των ελλείψεων που αυτά είχαν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο κάθε ιδιώτης, δημόσιος φορέας και φορέας της τοπικής αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμος), να δράσει μεμονωμένα και αποσπασματικά, και όχι βάση ενός οργανωμένο σχεδίου, διαχείρισης κρίσεων και συντονισμού από τους αρμοδίους φορείς, που ήταν εξαφανισμένοι, όπως τονίζεται χαρακτηριστικά.

Ολεθρος… μέσα σε 48 ώρες

«Μέσα σε περίπου ένα 48ωρο από την Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου που τα νερά «γύρισαν» από τη Γυρτώνη με κατεύθυνση προς την Κάρλα, η καταστροφή που προκλήθηκε στην πλημμυρισμένη περιοχή, μόνο ως βιβλική μπορεί να χαρακτηριστεί», περιγράφουν επίσης οι μηνυτές.

«Η καταστροφή που υποστήκαμε δεν είναι αποτέλεσμα της έντασης του φαινομένου, αλλά πράξεων και κυρίως παραλείψεων, τόσο πριν την εκδήλωση του φαινομένου, με την παράλειψη κατασκευής έργων αντιπλημμυρικής προστασίας όσο και μετά την εκδήλωση του φαινομένου, που δεν αντιμετωπίσθηκε ως θα έπρεπε, τόσο σύμφωνα με τα εκπονούμενα σχέδια επικινδυνότητας του 2018 για το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας όσο και με το σχέδιο Δάρδανος.

Διότι η περιοχή μας δεν πλημμύρισε από τα όμβρια ύδατα που επέπεσαν επί τόπου, αλλά από τα ύδατα που οδεύτηκαν στην περιοχή μας, προκειμένω να μην πλημμυρίσει η περιοχή της Λάρισας, από τα νερά του Πηνειού», καταλήγουν, περιμένοντας τη δικαίωση.