Ανοίγει ο δρόμος για την αποκατάσταση των οδικών και σιδηροδρομικών υποδομώντης Θεσσαλίας. Με μια σειρά αποφάσεων την τελευταία εβδομάδα, έγιναν βήματα που δεν είχαν γίνει εδώ και πάνω από έξι μήνες, ώστε να πατηθεί το κουμπί για την αποστολή των προσκλήσεων στους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας για τα εννέα έργα συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ.
Υπό κοινή επίβλεψη
Πριν λίγες ημέρες, εκδόθηκε και η απόφαση με την οποία αναλαμβάνει την υλοποίηση των fast track διαγωνισμών για τα σιδηροδρομικά έργα το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, κάνοντας επί της ουσίας στην άκρη τον ΟΣΕ, που είναι ο αρμόδιος δημόσιος φορέας. Επιλογή που αποδίδεται στην άμεση συνάφεια μεταξύ των βλαβών στον σιδηρόδρομο και στο οδικό δίκτυο, καθώς αυτές προήλθαν από τα ίδια ακραία καιρικά φαινόμενα και την ίδια χρονική στιγμή.
Ως εκ τούτου, «απαιτείται η κατά τόπους ταυτόχρονη ή/και παράλληλη ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης σε τμήματα του δικτύου που συνδέονται άρρηκτα με σημειακές ή εν σειρά αστοχίες του οδικού δικτύου». Κρίθηκε λοιπόν ως αναγκαία η κοινή παρακολούθηση της πορείας και του χρονοδιαγράμματος των εργασιών στο σύνολο των υποδομών, μέσω κοινού φορέα με πρότερη εμπειρία.
Αυτός ήταν, εξάλλου, και ένας από τους λόγους που εξαρχής το αρμόδιο υπουργείο έβαλε όλες τις συμβάσεις σε μια δεξαμενή, προκειμένου να βγουν και οι προσκλήσεις όλες μαζί. Στελέχη της αγοράς, από την άλλη, σχολιάζουν ότι αυτός ήταν και ένας από τους λόγους της μεγάλης καθυστέρησης που παρατηρείται μέχρι σήμερα, δεκατέσσερις μήνες μετά το χτύπημα της κακοκαιρίας, κυρίως διότι δεν έχουν όλα τα έργα τις ίδιες απαιτήσεις σε όρους ωρίμανσης των μελετών.
Σε κάθε περίπτωση, ως αναθέτουσα και προϊσταμένη αρχή για τα κατεπείγοντα έργα ορίσθηκε η ειδική υπηρεσία Δημοσίων Έργων Κατασκευής και Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών. Ενώ τον ρόλο της διευθύνουσας υπηρεσίας για την εκτέλεση των έργων αναλαμβάνει το τμήμα κατασκευής έργων Αθήνας, παρότι ο χώρος εκτέλεσης των έργων είναι η Θεσσαλία. Για αυτό και θα μπορεί να λάβει υποστήριξη από υπαλλήλους των αντίστοιχων ΕΥΔΕ Θεσσαλίας και Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου.
Η αποστολή των «κλειστών» προσκλήσεων σε διαπραγμάτευση στους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας θα γίνει μέσα στις επόμενες εβδομάδες, βάσει του πλαισίου που καθιερώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτό προβλέπει τη fast track εκτέλεση έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας. Εκτιμάται ότι από την αποστολή των προσκλήσεων, θα απαιτηθεί διάστημα ενός με ενάμισι μήνα για την υπογραφή των συμβάσεων, οι οποίες θα πρέπει να περάσουν και από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Παρά τις παραινέσεις των μικρότερων τεχνικών εταιρειών, να μην πάνε τα έργα μόνο στους μεγάλους, κρίθηκε ότι το «μοίρασμα» των έργων και σε μικρότερης τάξης εργολάβους θα έφερνε κατακερματισμό και πιθανώς ασυνεννοησία, προκαλώντας καθυστερήσεις και δημιουργώντας τμήματα διαφορετικών ταχυτήτων σε όρους ποιότητας.
Το προφίλ των έργων
Το τεχνικό αντικείμενο των εννέα συνολικά συμβάσεων έχει εγκριθεί σε δύο δόσεις, αρχικά τον Ιούνιο για τις ζημιές στο οδικό δίκτυο και μόλις τον Σεπτέμβριο για εκείνες στον πολύπαθο σιδηρόδρομο. Ειδικότερα, τα τέσσερα κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης για τους δρόμους της Θεσσαλίας, καθορίστηκαν βάσει της κρισιμότητας των βλαβών, της ασφάλειας των μετακινήσεων και της εγγύτητας.
Λήφθηκε, επίσης, υπόψιν η ομοιογένεια των αστοχιών, που συνολικά αφορούν σε 1.007 θέσεις παρέμβασης, όπως ζημιές στο οδικό δίκτυο, κατολισθήσεις πρανών, διάβρωσηεδαφών, κατάρρευση και υποσκαφή γεφυρών, καταστροφές οχετών. Τα έργα είναι:
- Δήμων: Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό 278.200.000 ευρώ
- Δήμων: Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό 267.500.000 ευρώ
- Δήμων: Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό 184.000.000 ευρώ
- Δήμων: Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό 170.000.000 ευρώ
Οι εργασίες θα γίνουν σε συνολικό μήκος 159 χιλιομέτρων οδικού δικτύου, και οι πόροι θα διανεμηθούν ανά περιφερειακή ενότητα ως εξής: 33% Μαγνησίας, 25% Τρικάλων, 21%Καρδίτσας, 9,5% Λάρισας, 9,5% Ευβοίας και 2% Φθιώτιδας.
Για τα σιδηροδρομικά έργα, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για το κόστος των ζημιών σε κάτι παραπάνω από 200 εκατ. ευρώ, η ανάγκη σχεδιασμού με όρους ανθεκτικότητας αύξησε κατακόρυφα τον προϋπολογισμό. Από το τεχνικό συμβούλιο εγκρίθηκε το τεχνικό αντικείμενο πέντε έργων:
- Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού ως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα, προϋπολογισμού 173.600.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας, σε εντοπισμένα τμήματα της γραμμής, προϋπολογισμού 57.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, προϋπολογισμού 181.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Εργασίες αποκατάστασης της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου – Μηλεών -το γνωστό τρενάκι του Πηλίου- από τον Σ.Σ. Άνω Λεχωνίων ως τον Σ.Σ. Μηλεών, προϋπολογισμού 1.860.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
- Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από το ΣΣ Παλαιοφάρσαλο ως Σ.Σ. Κράννων, προϋπολογισμού 37.200.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
Ειδικότερα το τελευταίο έργο αφορά στα επίμαχα συστήματα ασφαλείας, που έγιναν ευρέως γνωστά εξαιτίας του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών, τα οποία και είχαν παραδοθεί σε λειτουργία μόλις πέντε ημέρες πριν την κακοκαιρία.
Εντωμεταξύ, από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 420 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν στα οδικά έργα και τα υπόλοιπα 180 εκατ. ευρώ στα σιδηροδρομικά. Για αυτά, αν και οι πόροι έχουν δεσμευτεί, αναμένονται ακόμα οι αποφάσεις ένταξης. Από το άθροισμα, πάντως, των ποσών εμφανίζεται ένα «κενό» ύψους 83,1 εκατ. ευρώ για τις οδικές βλάβες και αντίστοιχα 45,12 εκατ. για τις σιδηροδρομικές.
