Με την πάροδο της ηλικίας, το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί

Επίσης εμφανίζονται διάφορα χρόνια νοσήματα που επιβαρύνουν την υγεία .

 

Γι’ αυτό θεωρούνται σημαντικοί οι εμβολιασμοί και εντάσσονται

στις τακτικές πρόληψης.

 

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος ,η σωστή διατροφή ,η άσκηση μαζί με τους εμβολιασμούς θωρακίζουν την υγεία αποφεύγοντας τις συχνές λοιμώξεις με επιβαρυντικές θεραπείες και νοσηλείες. Στόχος όλων είναι η υγιής γήρανση με καλή σωματική και ψυχική υγεία.

 

Το ΚΕΠ Υγείας του Δήμου Ρήγα Φεραίου σε μια συνεργασία με τον πνευμονολόγο κ Χρήστου σας ενημερώνει για τους απαραίτητους εμβολιασμούς της τρίτης ηλικίας.

 

 

Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως οι υπερήλικες (ανοσογήρανση) και τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (με σοβαρές καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, καρκινοπαθείς, ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία, ανοσοκατασταλμένοι, μεταμοσχευμένοι, νεφροπαθείς και αιμοκαθαρόμενοι, τρόφιμοι σε γηροκομεία και άλλα ιδρύματα, κ.α.) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη. Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο).

 

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, ο οποίος συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης. Το πρόβλημα με τα εμβόλια της γρίπης είναι η συνεχής αντιγονική, ήπια ή ισχυρή, μεταβολή του ιού, που επιβάλλει την ετήσια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) επικαιροποίηση του εμβολίου.

 

Τα εμβόλια γρίπης για το 2024-25 στην Ελλάδα κυκλοφορούν ήδη και είναι τα τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια QIVe, με σύνθεση Α(Η1Ν1,pdm09) και Α(Η3Ν2) και τους δύο τύπους Β/Yamagata και B/Victoria, όπως και το τετραδύναμο εμβόλιο που παρασκευάζεται σε κυτταροκαλλιέργειες QIVe. Αυτά χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού.

 

Ιδιαίτερη κατηγορία εμβολίων αποτελούν τα ενισχυμένα τετραδύναμα εμβόλια QIV-IHD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και το aQIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό). Τα προαναφερθέντα εμβόλια χορηγούνται σε άτομα ηλικίας >65 ετών και συνταγογραφούνται από ιατρό.

 

Τα εμβόλια της γρίπης είναι πολύ ασφαλή και οι συμπολίτες μας θα πρέπει να εμβολιάζονται χωρίς φόβο και άγχος. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι τοπική αντίδραση στο σημείο της ένεσης (ερυθρότης, οίδημα, πόνος). Συμβαίνουν στο 15-20% των εμβολιαζόμενων και υποχωρούν μετά 1-2 ώρες. Σπανιότερα μπορεί να εμφανίσει ο εμβολιαζόμενος πυρετό, ρίγη και μυαλγίες, που υποχωρούν επίσης σύντομα. Σπάνια μπορεί να εκδηλωθεί αλλεργία σε κάποιο συστατικό του εμβολίου.

 

 

Ο εμβολιασμός για τον κορονοϊό είναι πλέον στοχευμένος, όχι μαζικός όπως ήταν στην πανδημία, και συστήνεται για τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και για άτομα όλων των ηλικιών με υποκείμενα, χρόνια και σοβαρά, νοσήματα. Το νέο εμβόλιο της παραλλαγής Omicron JN.1 είναι επικαιροποιημένο εμβόλιο και επιπλέον θα έχει προστατευτική δράση και στις αναμενόμενες μεταλλάξεις, που θα συμβούν στο άμεσο μέλλον. Αναμένεται ιδιαίτερη έξαρση στην περίοδο των Χριστουγέννων του 2024.

 

Είναι, επομένως, σωστό να υπολογίζεται ως το εποχικό ετήσιο εμβόλιο της COVID-19, που θα τροποποιείται εφεξής ανάλογα, όπως το εμβόλιο της γρίπης. Ο εμβολιασμός συνεχίζει να γίνεται, κατόπιν ραντεβού, στο ειδικό εμβολιαστικό κέντρο του Κέντρου Υγείας Βόλου (απέναντι από τον ΟΣΕ).

 

 

Νεότερα δεδομένα για λοίμωξη αναπνευστικού από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), που φαίνεται να είναι πιο επικίνδυνος τόσο για νοσηλείες με πνευμονία όσο και με επαπειλούμενους θανάτους. Η εθνική επιτροπή που προτείνει ποια εμβόλια πρέπει να κάνουν στη χώρα μας οι ενήλικες, όρισε 2 ομάδες: 1) όλοι όσοι είναι άνω των 75 ετών (ανοσογήρανση) και 2) όσοι είναι 60 έως 74 ετών και έχουν χρόνια προβλήματα υγείας, όπως ΧΑΠ, στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη, κ.α. Στην Ελλάδα έχουν εγκριθεί και κυκλοφορούν 2 εμβόλια: το ABRYSVO και το AREXVY, τα οποία χορηγούνται δωρεάν, με συνταγή ιατρού από τον ΕΟΠΥΥ. Η ανοσία που προκαλούν τα δύο εμβόλια φαίνεται να διαρκεί για τουλάχιστον 2 έτη.

 

4) Ο πνευμονιόκοκκος είναι μία από τις κύριες αιτίες που προκαλούν πνευμονία βαριάς μορφής. Το βακτήριο του πνευμονιόκκου εκτός από πνευμονία είναι δυνατό να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, μέση ωτίτιδα και βακτηριαιμία. Επειδή το συγκεκριμένο βακτήριο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου αποτελεί το καλύτερο μέτρο πρόληψης.

 

Μέχρι πρόσφατα υπήρχαν 2 εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου: 1) το πολυσακχαριδικό εμβόλιο PPSV23 (Pneumovax 23) και 2) το συζευγμένο PCV13 (Prevenar 13).

 

Το πρώτο εμβόλιο χορηγείται α) σε μία δόση σε όλους τους ενήλικες άνω των 65 ετών καθώς β) και σε ενήλικες ηλικίας 19 εώς 64 ετών με χρόνια νοσήματα. Δεύτερη δόση του εμβολίου μπορεί να χορηγηθεί σε άτομα άνω των 65 που έλαβαν την πρώτη δόση πριν την ηλικία των 65 και εφόσον έχουν περάσει 5 χρόνια από την πρώτη δόση, καθώς και άτομα κάτω των 65 με σοβαρά νοσήματα που μειώνουν την άμυνα του οργανισμού.

 

Το 13δύναμο συζευγμένο εμβόλιο PCV 13 μπορεί να χορηγηθεί σε ενήλικες άνω των 50 ετών και σε μια μόνο δόση.

Πρόσφατα ήρθε και στην Ελλάδα και το συζευγμένο PCV20 (Apexxnar). Αυτό γίνεται σε μία δόση σε ενήλικες άνω των 50 ετών.

 

Συνεπώς, εάν ένας άνθρωπος είχε κάνει Prevenar 13, έπρεπε να κάνει Pneumovax 23, μετά από τουλάχιστον 1 χρόνο. Ομοίως και το αντίστροφο, δηλαδή εάν ένας είχε κάνει Pneumovax 23, έπρεπε να το συμπληρώσει με το Prevenar 13, τουλάχιστον μετά από 1 χρόνο.

 

Πλέον, προτείνεται:

α) εάν δεν έχει κάνει κανένα εμβόλιο, να κάνει το Apexxnar (1 δόση άπαξ)

β) εάν έχει κάνει Prevenar 13, μπορεί να το συμπληρώσει είτε κάνοντας Pneumovax 23 είτε κάνοντας Apexxnar

γ) εάν έχει κάνει Pneumovax 23, μπορεί να το συμπληρώσει είτε κάνοντας Prevenar 13 είτε κάνοντας Apexxnar

δ) εάν έχει κάνει Prevenar 13 και Pneumovax 23, μπορεί να “ανανεώσει” την άμυνα του στον πνευμονιόκοκκο, κάνοντας και 1 δόση Apexxnar το λιγότερο 5 έτη μετά την τελευταία δόση εμβολίου

 

 

Ο έρπητας ζωστήρας ή έρπης ζωστήρ είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από έναν ερπητοιό, τον ιό της ανεμευλογιάς- έρπητα ζωστήρα (VZV, Varicella Zoster Virus). H ανεμευλογιά είναι μια συχνή νόσος της παιδικής- εφηβικής ηλικίας που, μετά την αρχική λοίμωξη, παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα παρασπονδυλικά γάγγλια του οργανισμού. Ο ιός VZV μπορεί να παραμείνει αδρανής για πολλά χρόνια – το 90-95% του Δυτικού κόσμου είναι φορέας του ιού – αλλά στο 10-20% των περιπτώσεων επαναδραστηριοποιείται με την μορφή του έρπητα ζωστήρα.

 

Η νόσος είναι αρκετά συχνή ανάμεσα στα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και η συχνότητα της αυξάνεται με την ηλικία. Εμφανίζεται απροειδοποίητα, με ένα ιδιαίτερα επώδυνο εξάνθημα που χαρακτηρίζεται από φυσαλίδες και συνήθως εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος. Το εξάνθημα συχνά είναι αυτοπεριοριζόμενο, δηλαδή θεραπεύεται μόνο του μέσα σε έναν μήνα, αλλά εκείνο που μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα αρνητικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς είναι η παρουσία νευρολογικών συμπτωμάτων στην περιοχή, κυρίως πόνου, για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι και χρόνια, μετά την εξαφάνιση του εξανθήματος.

 

Ο εμβολιασμός κατά του ιού VZV αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο μείωσης των περιστατικών του έρπητα ζωστήρα και της μεθ` ερπητικής νευραλγίας.

Στην Ελλάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) συστήνει τον εμβολιασμό έναντι του έρπητα ζωστήρα σε όλα τα άτομα ηλικίας 60-75 ετών.

 

Στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν δύο εμβόλια, το εμβόλιο με ζώντα εξασθενημένο ιό (ZVL, Zostavax) και το αδρανοποιημένο ανασυνδυασμένο εμβόλιο (RΖV, Shingrix).

 

Το Zostavax δεν κυκλοφορεί πλέον, ενώ το Shingrix συνεχίζει να κυκλοφορεί. Το Shingrix είναι πιο αποτελεσματικό από το Zostavax στη πρόληψη του έρπητα ζωστήρα: 97.2% και 51%, αντίστοιχα.

 

Και τα δυο εμβόλια χορηγούνται ανεξάρτητα από το αν αναφέρεται προηγούμενη εκδήλωση έρπητα ζωστήρα ή όχι.

 

Το Shingrix χορηγείται ενδομυϊκά σε δύο δόσεις, με συνιστώμενο μεσοδιάστημα 2 μηνών. Ο εμβολιασμός θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο σε μεσοδιάστημα 6 μηνών από την πρώτη δόση. Το Shingrix μπορεί να χορηγηθεί και στα άτομα που έχουν ήδη λάβει το Zostavax.

 

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε τους γιατρούς σας, διότι «Το δε προνοείν και προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν» (Ιπποκράτης). Μετάφραση: «Ασφαλές είναι το να προνοείς και να προλαμβάνεις. Το να προνοείς, δε, και να προλαμβάνεις είναι καλύτερο από το να θεραπεύεις».