ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ καιρός

ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ

Ο Αξεπέραστος Μάνος Χατζιδάκις

15 Ιουνίου 2024: 30 χρόνια που ο Σείριος ανέβηκε στους ουρανούς - Γράφει η Φιλόλογος Αρετή Πρίντζου
Ο Αξεπέραστος Μάνος Χατζιδάκις

«Το μυστικό είναι να μην συνηθίσεις την ασχήμια». 23 Οκτωβρίου 1925 γεννήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις. Με τη σκέψη πως η ασχήμια μάς καταλαμβάνει αβοήθητους ελλείψει του… θυμόμαστε… όμορφους σταθμούς από την πλούσια και πολυσχιδή του  δράση. Κορυφαίος Έλληνας συνθέτης και ποιητής, τραγουδοποιός και μαέστρος, πιανίστας ταλαντούχος. Συνέδεσε τη λόγια μουσική με τη λαϊκή μουσική παράδοση. Το 1961 κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού για «Τα παιδιά του Πειραιά», αλλά δεν παρέστη στην τελετή απονομής στην Καλιφόρνια και το αγαλματίδιο του εστάλη αργότερα ταχυδρομικώς στην Ελλάδα. Η βράβευση αυτή του έδωσε παγκόσμια δημοσιότητα, την οποία ο Χατζιδάκις αρχικά προσπάθησε να διαχειριστεί αλλά τελικά αποφάσισε να την αποφύγει, θεωρώντας ότι του στερούσε τη δυνατότητα να διαμορφώσει ο ίδιος τη σχέση του με το ακροατήριο του. «Για μένα το Όσκαρ δεν αποτελεί στεφάνωμα μιας σταδιοδρομίας αλλά το αληθινό μου ξεκίνημα», ήταν μία από τις πρώτες δηλώσεις του. Το μακρινό 1946 καταγράφηκε η πρώτη του εργασία για τον κινηματογράφο με πρωταγωνίστρια- σε πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση- την Έλλη Λαμπέτη. Το 1950 έγινε  ιδρυτικό στέλεχος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Χοροδράματος της Ραλλούς Μάνου. Ένα χρόνο πριν, όντας μόλις 23 ετών, έδωσε στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», τη διάσημη διάλεξή του για το ρεμπέτικο τραγούδι. Μετά τη διάλεξη ακολούθησε συναυλία με τον Μάρκο Βαμβακάρη και τη Σωτηρία Μπέλλου. Την ίδια εποχή, συνεργάστηκε με την Μαρίκα Κοτοπούλη και έντυσε μουσικά τις «Χοηφόρους» από την Ορέστεια του Αισχύλου. Έγραψε μουσική για πολλές τραγωδίες και κωμωδίες : «Μήδεια», «Κύκλωψ», «Βάκχες», «Εκκλησιάζουσες», «Λυσιστράτη», «Όρνιθες» κ.α.

Το 1966 ο Μάνος Χατζιδάκις εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη , συνεργάστηκε με τον Ζυλ Ντασέν και τη Μελίνα Μερκούρη στο ανέβασμα «Ίλια Ντάρλινγκ» στο Μπρόντγουεϊ, διασκευή του «Ποτέ την Κυριακή» σε μιούζικαλ. Άλλος σημαντικός σταθμός στη ζωή του Μάνου Χατζιδάκι, με την επιστροφή του από την Αμερική είναι ο διορισμός του και η λαμπρή θητεία του στο Τρίτο Πρόγραμμα   που αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς στην ελληνική ραδιοφωνία για την υψηλή ποιότητα και την ποικιλία των εκπομπών, αλλά και των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Ο ίδιος βέβαια έλεγε πως πραγματοποίησε ένα κέφι του επιπέδου του. Η μουσική παραγωγή του Χατζιδάκι  συνεχής, περισσότερο ώριμη , σηματοδοτείται από την ηχογράφηση του εμβληματικού κύκλου τραγουδιών «Ο  Μεγάλος Ερωτικός» στα στούντιο της Κολούμπια. Το πολιτιστικό περιοδικό « Το Τέταρτο» που ο Χατζιδάκις εξέδωσε, κατέγραφε τα καλλιτεχνικά και κοινωνικά δρώμενα, συχνά μέσα από τις πολιτικές τους διαστάσεις. Το 1989, ίδρυσε την Ορχήστρα των Χρωμάτων, προκειμένου να παρουσιάζει με πρωτότυπο τρόπο, έργα κλασικών και σύγχρονων συνθετών. Σχέση εκτίμησης και αλληλοσεβασμού, ανέπτυξε με τον Παντελή Βούλγαρη ντύνοντας μουσικά την ταινία «Ήσυχες μέρες του Αυγούστου». Φίλοι του καλοί και αγαπημένοι ήταν ο Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Σικελιανός και ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης. Επίσης, ισχυρή φιλία τον συνέδεε  με τον Μίκη Θεοδωράκη. Μια ερωτική φιλία ή ένας φιλικός έρωτας υπήρχε ανάμεσα στον Μάνο και τη Μελίνα. Όταν πέθανε η Μελίνα, ο Μάνος δήλωσε πως  « η Ελλάδα έχασε το ερωτικό της πρόσωπο». Η Μελίνα έλεγε πάντα πως γαλουχήθηκε με τον Μάνο, ο Μάνος ήταν η νοσταλγία της, τα νειάτα της, ήταν « το χάρτινο το φεγγαράκι».

Ο αξεπέραστος Μάνος Χατζιδάκις και η «Οδός ονείρων» για να μην βλέπουμε την ασχήμια , για να μην την συνηθίσουμε…