ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ καιρός

ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ

25η ΜΑΡΤΙΟΥ - Στο υφάδι του χρόνου: Θρησκευτικός και Ιστορικός χαρακτήρας

Γράφει ανήμερα της Εθνικής Επετείου η Φιλόλογος Αρετή Πρίντζου
25η ΜΑΡΤΙΟΥ - Στο υφάδι του χρόνου: Θρησκευτικός και Ιστορικός χαρακτήρας

Η 25η Μαρτίου είναι μια λαμπρή μέρα της Θρησκείας και της Πατρίδας μας. Με την κορυφαία Θεομητορική εορτή του Ευαγγελισμού, αρχίζει να εξυφαίνεται το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας, το σχέδιο της αγάπης του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Ο Θεός στο πρόσωπο της Παναγίας, τοποθετεί μια γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης. Η Μαρία γίνεται κλίμακα της ενανθρώπισης του Θεού και της θέωσης του ανθρώπου.

Η δεύτερη διάσταση του σημερινού εορτασμού είναι εθνική. Γιορτάζεται και ο ευαγγελισμός του Έθνους. Μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς και υποταγής στον Οθωμανό δυνάστη, αποφασίστηκε ο αγώνας για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Στα χρόνια αυτά όμως, το Έθνος μας δεν έχασε τη γλώσσα του, τη θρησκεία του, τις παραδόσεις του, την εθνική του συνείδηση.

Η πίστη των υποδούλων για ζωή λεύτερη περνούσε μέσα από την παράδοση, τη γεμάτη από χυμούς αξιών και αρχών του ελληνορθόδοξου πολιτισμού και μεταγγίζονταν με μύθια και ιστορίες, με δημοτικά τραγούδια, μοιρολόγια, προσευχές και λαϊκό πολιτισμό από τη γιαγιά στη μάνα και από τη μάνα στην κόρη, για να γίνεται ιστορία και να συντροφεύει τις ψυχές των αγωνιστών του `21. Στον ανυπέρβλητο αγώνα των υπόδουλων Ελλήνων, ο ρόλος της εκκλησίας υπήρξε καταλυτικά σημαντικός, γιατί η εκκλησία, ως η μόνη οργανωμένη οντότητα του σκλαβωμένου ελληνισμού, έγινε μπροστάρισσα και οδηγός στον αγώνα για την ελευθερία. Στα 400 χρόνια της σκλαβιάς, η εκκλησία προστάτεψε το Γένος από τους οργανωμένους εξισλαμισμούς, διατήρησε ζωντανή την ελληνική γλώσσα και Παιδεία, την ελληνική αυτοσυνειδησία, την πολιτιστική παράδοση του Ελληνισμού, την Ορθόδοξη πίστη, κρατώντας έτσι ζωντανό και ακμαίο το όραμα της Ελευθερίας.

Τα σχολεία του Πατρο-Κοσμά και τα ανώτερα εκπαιδευτήρια στην Πάτμο, Σμύρνη, Άγιο Όρος, Μεσολόγγι, Δημητσάνα και Χίο, ανέδειξαν τους μεγάλους δασκάλους του Γένους.

Ο μέγας οραματιστής ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ που υποφέρει βλέποντας τον οθωμανικό δεσποτισμό και την τυραννία, συλλαμβάνει το επαναστατικό του σχέδιο για τη στήριξη της επανάστασης στις ντόπιες, γηγενείς δυνάμεις των σκλαβωμένων. Συνθέτει τον επαναστατικό παιάνα, το «Θούριο» και τυπώνει σε δώδεκα φύλλα τη «Χάρτα της Ελλάδος», τους χάρτες της Βλαχίας και της Μολδαβίας. Για την απελευθέρωση της Ελλάδας και των άλλων βαλκανικών λαών από την οθωμανική τυραννία, ο Ρήγας-ως πραγματικός ηγέτης- φρόντισε για τον τρόπο εφαρμογής της επανάστασής του.

Έτσι, έδωσε πρώτα σημασία στην ανύψωση του ηθικού των σκλαβωμένων (Θούριος-Πατριωτικός Ύμνος) και στη δημιουργία επαναστατικής διάθεσης, ώστε να πάρουν τα όπλα εναντίον του τυράννου.

Ο επαναστατικός παιάνας γρήγορα διαδόθηκε σε χειρόγραφη μορφή στο χώρο των Βαλκανίων εμψυχώνοντας τους σκλαβωμένους για τον τιτάνιο του πολέμου αγώνα. Με την επικράτηση της επανάστασής του, στη θέση του οθωμανικού δεσποτισμού, θα δημιουργούσε τη Νέα Πολιτική Διοίκησή του, τη νέα τάξη πραγμάτων στο βαλκανικό χώρο, προχωρώντας στην εφαρμογή του Δημοκρατικού Καταστατικού Συντάγματος και των Δικαίων του Ανθρώπου.

«Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά» υπέγραφε ο Ρήγας λίγα χρόνια πριν το μεγάλο ξεσηκωμό. Λόγος επίκαιρος, διαχρονικός, αξεπέραστος. Λόγος βαθιά δημοκρατικός, φιλειρηνικός, ανθρώπινος.

Το νήμα της ζωής του συμπατριώτη Ρήγα και των συντρόφων του, κόπηκε βιαίως, όταν έγινε γνωστή η δράση του, αλλά ο σπόρος που έσπειρε ήταν αρκετός για να αποφέρει καρπούς, να φλογίσει τις καρδιές των σκλαβωμένων Ελλήνων.

Μέσα στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός αδελφώνει Θρησκεία και Πατρίδα σε μια ιερή τελετή.

Όλοι οι Έλληνες πολέμησαν με αυταπάρνηση τον εχθρό. Οι λίγοι και άοπλοι και ασύνταχτοι, νίκησαν μια πανίσχυρη και τέλεια  οπλισμένη- για την εποχή εκείνη- αυτοκρατορία. Παράλληλα, είχαν να αντιμετωπίσουν και την αντίδραση της απολυταρχικής Ευρώπης, καθώς και τις έριδες, το τοπικιστικό πνεύμα, την έλλειψη πειθαρχίας κάποιες φορές και τη διχόνοια -θέμα που θίγει στον Εθνικό Ύμνο (στροφές 144-147)  ο ΔΙΟΝ. ΣΟΛΩΜΟΣ- που κάθε τόσο εμφανίζεται και αυτή στο δρόμο των ιστορικών πεπρωμένων της φυλής μας .

Ο Γέρος του Μοριά συνήθιζε να λέει: «ο Θεός έχει υπογράψει την ελευθερία της Ελλάδος και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του». Επίσης, μιλώντας ο Κολοκοτρώνης από την Πνύκα στη σπουδάζουσα νεολαία, της είπε τα σοφά και στοργικά λόγια: «παιδιά μου, πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε. Διότι, όταν επιάσαμε τα όπλα, είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος». Η ευσέβεια του στρατηγού Μακρυγιάννη είναι γνωστή σ’ ολόκληρο τον ελληνικό λαό, όπως και ο ηρωισμός του από τα περίφημα «Απομνημονεύματά του». 

Ο Εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός χαιρετίζει τη Θρησκεία  ως την κυριότερη δύναμη που εμπνέει το μαχόμενο ελληνισμό. Οι εθνικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί στόχοι του Σολωμού συμπυκνώνονται στον “ Ύμνον εις την Ελευθερίαν” με απαράμιλλο τρόπο. Μάλιστα στη 18η στροφή του, κάνει ιδιαίτερη μνεία στον ΡΗΓΑ. Φαίνεται πως το έργο του έχει συγκινήσει τον Εθνικό ποιητή, μιας και είναι η μοναδική ονομαστική αναφορά μέσα  στις 158 στροφές του Ύμνου. Οι στροφές 132-138 είναι αφιερωμένες στον αρχηγό της Εκκλησιάς, τον Πατριάρχη).  Επιλογικά, θα λέγαμε πως τα μηνύματα της 25ης Μαρτίου είναι επίκαιρα και διαχρονικά. Η 25η Μαρτίου συμβολίζει σήμερα και θα συμβολίζει πάντα το ελληνοχριστιανικό πνεύμα, καθώς ήταν παλλαϊκή Επανάσταση με ελληνορθόδοξο χαρακτήρα.