ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ καιρός

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Το γεφύρι της Κερασιάς που άντεξε

Το γεφύρι της Κάτω Κερασιάς για τον Σύλλογο μας, όπως και για όλους τους Κερασιώτες, είναι κάτι πολύ δικό μας. Είναι αυτό, που όπως γράφει και ο Η. Λεφούσης συνοδεύει κάθε χαρά και λύπη του χωριού μας
Το γεφύρι της Κερασιάς που άντεξε
Από τον Πολιτιστικό κι Εξωραϊστικό Σύλλογο Κερασιωτών Πηλίου

Ακόμη μια φορά προέκυψε μεγάλη θεομηνία, με τον χείμαρρο Κερασιώτη να δέχεται μεγάλο όγκο νερού. Και για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια το γεφύρι της Κάτω Κερασιάς στέκεται γενναίο, όρθιο και μεγαλοπρεπές. Το γεφύρι της Κ. Κερασιάς κτίστηκε όπως αναγράφεται σε μια πλάκα που βρίσκεται πάνω του, το 1886, την 4η Απριλίου. Έχει μήκος 18,5 μέτρα και αποτελείται από δύο άνισα τόξα («καμάρες») που είναι ενισχυμένα με μεταλλικούς συνδέσμους. Η μεγάλη καμάρα έχει άνοιγμα 8,20μ. και ύψος 6,25μ.. Είναι κατασκευασμένο από καλοδουλεμένους γκριζοπράσινους σχιστόλιθους και το κατάστρωμα του δρόμου είναι επενδεδυμένο με λιθόστρωτο "καλντερίμι", με έντονες κλίσεις και πλάτους περίπου 3.00 μ.. Το 1988 κηρύχτηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού «ιστορικό διατηρητέο μνημείο», ενώ το 1993 έγινε κάποιου είδους επισκευή.

Κάτω απ’ αυτό περνά ο χείμαρρος Κερασιώτης που στην περιοχή μας είναι ο μοναδικός κατ’ ουσίαν, που δέχεται τα νερά μιας μεγάλης περιοχής του Βορείου Πηλίου. Στην περιοχή υπάρχει ακόμη ένας χείμαρρος, ο «Δανιήλ», που βρίσκεται προς την περιοχή των Καναλίων, όμως η κοίτη του προς τα πεδινά χάνεται. Ο χείμαρρος Κερασιώτης πολλές φορές είναι έντονος. Στις «καλές του μέρες» τρομάζει. Δεν κατεβάζει μόνο νερό. Τα φερτά του υλικά είναι κορμοί δέντρων και μεγάλοι όγκοι πετρών. Οι όγκοι των πετρών, όταν ο Κερασιώτης είναι ορεξάτος, χτυπούν με δύναμη και ταχύτητα πάνω στο σώμα του γεφυριού. Πολλές φορές λες ότι το χτυπά με μανία. Τα βράδια η βουή του νερού και των φερτών υλικών πάνω στο γεφύρι μεγεθύνουν τον φόβο για το τι θα ξημερώσει. Κάθε, που τον «πιάνει» τον Κερασιώτη, νοιώθεις ότι γίνεται μια αδυσώπητη μάχη με το γεφύρι.

Και όμως αυτό το γεφύρι παραμένει όρθιο εδώ και 137 χρόνια. Αλήθεια, πως αντέχει; ποια είναι η τεχνική του και ποια η μηχανική του, ώστε να υπάρχει μέχρι τις μέρες μας; Πως είναι δυνατόν οι «ασυνήθιστες και οι ακραίες καιρικές συνθήκες» που επαναλαμβάνουν καθημερινά οι ειδικοί και οι «δημοσιολογούντες», να είναι γι’ αυτό το γεφύρι ή και για άλλα γεφύρια (π.χ. οι 9 πέτρινες γέφυρες του Εβάριστο ντε Κίρρικο στο τρένο του Πηλίου, το γεφύρι της Τσαγκαράδας κλπ.) απλά μια ακόμη κατεβασιά νερού; και πως μια «κακοκαιρία Daniel» ρίχνει και καταστρέφει γέφυρες, κατασκευασμένες 30 και 40 ετών ή και πρόσφατες, κάποιων λίγων ετών; και αλήθεια αυτή η «Κλιματική Κρίση» μόνο τα σημερινά δημόσια έργα επηρεάζει;

Ας σοβαρευτούμε. Τα γεφύρια αυτά είναι κατασκευές που προέρχονται από μια άλλη Ελλάδα. Μια χώρα που το χρήμα ήταν λίγο, αλλά σεβαστό. Τότε δεν υπήρχε εξελιγμένη επιστήμη, ούτε τα σύγχρονα μηχανικά και λοιπά μέσα. Υπήρχε όμως ένας άλλος Έλληνας. Το χρήμα δεν ήταν ο θεός τους. Η δημιουργία και η απόλαυση αυτής ήταν ζωντανή. Και η ντομπροσύνη ήταν επίσης ζωντανή. Ο λόγος ήταν τιμή και συνάμα υπογραφή. Δεν είναι της παρούσης να μιλήσουμε για τον σημερινό Έλληνα. Μένουμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους, που εν τέλει παρήγαγαν πολιτισμό, μαζί και κτίρια και κτίσματα που είναι θαυμαστά και για την αντοχή τους, αλλά και για την αισθητική τους.

Δανειζόμαστε από το βιβλίο του αείμνηστου Ηλία Λεφούση «Η Κερασιά του Βόλου» ένα μικρό απόσπασμα για το γεφύρι της Κερασιάς. Νομίζουμε ότι αξίζει να δούμε τη σκέψη του και την ανησυχία του γι’ αυτό το μοναδικό μνημείο του χωριού μας. Σημειώνει ο Η. Λεφούσης: «Ξαναγράφω αυτή τη σημείωση για να τονίσω το κάλλος της λαϊκής μαστορικής τέχνης. Και με την ευκαιρία αυτή να αποτίσω φόρο τιμής στους μαστόρους που το έχτισαν. Τα τιμημένα εκείνα χέρια, που σφυροκόπησαν, χάιδεψαν, έχτισαν αυτές τις πανέμορφες πέτρες. Κι ακόμα να παροτρύνω τις Κοινότητες, όσες πρόκειται να έλθουν, να μην το ξεχάσουν. Να μην το αφήσουν να πέσει, όπως έγινε με το γεφύρι της Άνω Κερασιάς. Να το έχουν μέσα στη φροντίδα τους και στη σκέψη τους. Το μόνο παλιό χτίσμα που έμεινε, αυτό είναι. Όλες οι χαρές, γάμοι, γιορτές, των πατεράδων μας απ’ αυτού πέρασαν, καθώς απ’ την απέναντι μεριά είναι η εκκλησία. Και όλες οι λύπες, γιατί καθώς απέναντι είναι το νεκροταφείο».

Πράγματι εκείνα τα χέρια, «…που σφυροκόπησαν, χάιδεψαν, έχτισαν αυτές τις πανέμορφες πέτρες…» ήταν άξια τιμής. Άξιες τιμής ήταν όμως και οι Κοινότητες των Ελλήνων που εκείνη την εποχή έκριναν και αποφάσισαν να κάνουν ένα δημόσιο έργο, όχι για τα μάτια του κόσμου, αλλά για όλους αυτούς τους ταλαίπωρους ανθρώπους που κουβαλούσαν την πραμάτεια τους, από και προς τον Βόλο. Για όλους αυτούς λοιπόν, που έχτισαν τα γεφύρια αυτά και τίμησαν το δημόσιο χρήμα, όσο λίγο ή πολύ και αν ήταν, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ.

Για τους άλλους, πεποίθηση μας είναι ότι αυτά τα γεφύρια θα ήταν βολικό να μην υπήρχαν. Θα ήταν βολικό να μην υπήρχαν, διότι τους υπενθυμίζει στεντόρεια τα επαναλαμβανόμενα λάθη τους στα δημόσια έργα. Αυτά τα γεφύρια φωνάζουν, με την αιώνια σιγή τους, ότι αυτοί που κρατούν τις τύχες του τόπου, κάτι πολύ στραβό κάνουν σε εξακολουθητική βάση. Και μάλιστα δίχως να θέλουν ή να επιδιώκουν να το διορθώσουν. Έχουν γίνει πλέον κουραστικά προβλέψιμοι. Αναμένουμε λοιπόν, την επόμενη καταιγίδα να μας υπενθυμίσουν και πάλι ότι αυτή ήταν «σφοδρή», «σπάνια», «απρόβλεπτη», της «Κλιματικής αλλαγής και κρίσης».

Ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Κερασιωτών Πηλίου κρατά  πάντα κάποιες ανησυχίες για τη διατήρηση της βιωσιμότητας του γεφυριού. Γι’ αυτό και την 30ηΟκτωβρίου 2019 σύσσωμο το Δ.Σ. εκείνης της εποχής, με αφορμή τις πλημμύρες και τις πολύ μεγάλες καταστροφές που σημειώθηκαν το 2018 στην περιοχή, απέστειλε, τόσο προς την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων, όσο και προς την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας και Κεντρικής Στ. Ελλάδας, έγγραφο με θέμα «Προστασία του γεφυριού της Κ. Κερασιάς, χαρακτηρισμένου από το ΥΠΠΟΑ, ως “ιστορικό διατηρητέο μνημείο”, μετά από τις πλημμύρες του Ιουνίου του 2018». Δε θέλουμε να μιλήσουμε για το αν υπήρχε συνέχεια. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι ότι θα τους ενοχλούμε συνέχεια. Διότι το γεφύρι της Κάτω Κερασιάς για τον Σύλλογο μας, όπως και για όλους τους Κερασιώτες, είναι κάτι πολύ δικό μας. Είναι αυτό, που όπως γράφει και ο Η. Λεφούσης συνοδεύει κάθε χαρά και λύπη του χωριού μας.   

Τελειώνοντας, ο Σύλλογος μας έχει την ανάγκη να εκφράσει για ακόμη μια φορά, μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές στο νομό Μαγνησίας, τη βαθύτατη του λύπη για τις τεράστιες και τις ανεπανόρθωτες ζημιές που προκάλεσε η πρόσφατη θεομηνία. Οφείλει να εκφράσει δημόσια τη θλίψη του για τις απώλειες των συνανθρώπων μας και για την οικονομική καταστροφή χιλιάδων οικογενειών. Το μέλλον αυτών, όπως και το δικό μας διανοίγεται αβέβαιο, αφού οι επιπτώσεις της καταστροφής θα είναι μακροχρόνιες. Η ψυχολογική, η ηθική και η οικονομική καταρράκωση και εξουθένωση μετά από τα αλλεπάλληλα πλήγματα είναι από τα βασικότερα ζητήματα που θα αντιμετωπίσει η κοινωνία μας στο άμεσο μέλλον. Όλες οι καλλιέργειες (βαμβάκι, σιτηρά, οπορωφόρα κλπ.), η κτηνοτροφία (σταβλισμένη ή μη), τα αγροτικά προϊόντα που βρίσκονταν σε αποθήκες, τα οικόσιτα ζώα, οι γεωργοκτηνοτροφικοί εξοπλισμοί, οι οικίες, οι δρόμοι, οι γέφυρες, ένα σύνολο οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας και υποδομών αφανίστηκαν ολοκληρωτικά. Αυτοί που βρίσκονται σε καίριες θέσεις και από τις οποίες περνά ένας πακτωλός χρημάτων, ας μεριμνήσουν αυτή τη φορά το χρήμα να πιάσει τόπο. Ειδάλλως ας αποδεχθούμε τη μοίρα μας.

Υ.Γ.1. Καταθέτουμε ένα δημοσίευμα του φύλλου της 17ης Ιουνίου 2018 της εφημερίδας «Θεσσαλία», από το οποίο πληροφορούμαστε για το Διεθνές Θερινό Εργαστήριο Σπουδαστών που οργάνωσε στον Βόλο το Εργαστήριο Υποδομών Τεχνολογικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ο τίτλος του δημοσιεύματος είναι: «Απαιτείται νέος σχεδιασμός για τα ρέματα», σημειώνοντας στη συνέχεια ότι: «Μέσα από πρόσφατες μελέτες της Εκτίμησης Πλημμυρικής Επικινδυνότητας των υδατορεμάτων αποδείχτηκε πως η παροχετευτική ικανότητα και των τριών χειμάρρων του Βόλου είναι πεπερασμένη και από τεχνικής απόψεως ξεπερασμένη (ανοιχτή εγκιβωτισμένη διατομή) με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται στις βαριές και έντονες καταιγίδες, που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή». Δηλαδή, αποδεικνύεται εκκωφαντικά ότι πριν 5 χρόνια όλοι και κυρίως οι τοπικοί άρχοντες γνώριζαν για τη σημερινή εξέλιξη. Και όμως δεν έκαναν τίποτα. Νομίζουμε ότι τα επιπλέον λόγια περιττεύουν.    

Υ.Γ.2 Οι φωτογραφίες και του 2018 και οι τωρινές, είναι του μέλους του Δ.Σ. Δημητρίου Οικονομίδη.