Μια ολοκληρωμένη πρόταση προς την ελληνική πολιτεία για τον έλεγχο της παραγωγής και της διακίνησης αιγοπρόβειου γάλακτος στην χώρα μας διατυπώνει με σχετικό του άρθρο στον ΑγροΤύπο, ο Dr. MSc. Γεώργιος Χρ. Δημόκας, Γεωπόνος Μελετητής – Γεωργικός Σύμβουλος – Γεωργικός Μηχανικός, Πρώην Καθηγητής ΑΤΕΙ Πελοποννήσου, Διευθύνων Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων Μαγνησίας.

Σκοπός της πρότασής του είναι όπως επισήμανε ο Γ. Δημόκας "να μπει ένα τέλος στα φαινόμενα οικονομικής κατάρρευσης του κλάδου των κτηνοτρόφων", που τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει πλείστα προβλήματα, κυρίως με τις τιμές του γάλακτος, αλλά και τη διάθεση.

Ολόκληρο το κείμενο:

Τα τελευταία δύο έτη όλοι γίνονται μάρτυρες της πτώσης της τιμής του Γάλακτος και της οικονομικής εξαθλίωσης των Κτηνοτρόφων της χώρας. Ταυτόχρονα, παρατηρείται ότι όχι μόνο στην εγχώρια αγορά, δεν υπήρξε καμία μείωση στην κατανάλωση της ποσότητας της Φέτας, στις τιμές μάλιστα που υπήρχαν προ κρίσης, αλλά παράλληλα αυξήθηκαν και οι εξαγώγιμες ποσότητες.

Το παρόν κείμενο συντάχθηκε από έναν άνθρωπο που ζει και εργάζεται μαζί με τον αγροτικό κόσμο, που βιώνει τις καθημερινές αγωνίες και τα προβλήματά του, στο πλαίσιο μιας Συμμετοχικής Δημοκρατίας, όπου οι πολίτες δύναται να συνδράμουν και μέσω των προτάσεών τους να βελτιώσουν τον τρόπο λειτουργίας του Κράτους. Το οφείλω άλλωστε στους παππούδες μου, που όντας Γεωργοί και Κτηνοτρόφοι, συνέβαλαν τις Δεκαετίες του ’50 και του ’60 στο να υπάρξει στη χώρα σιτάρκεια και μεγάλωσαν την οικογένειά τους με τα ζώα δίπλα στο πατρικό τους σπίτι.

Παρατηρώντας, ότι στο συγκεκριμένο πρόβλημα υπάρχουν μόνο "λόγια" και καμία πράξη δεν προτείνεται για να επιλύσει το πρόβλημα στη ρίζα του, θα προσπαθήσω μέσω του άλλου Δρόμου, να προτείνω εργαλεία που με ορθή χρήση και εφαρμογή θα οδηγήσουν σε πολλαπλά κέρδη τόσο για τους Κτηνοτρόφους όσο και το ίδιο το Κράτος.

Α. Έλεγχος της Διαδικασίας από τους Κτηνοτρόφους

Κτηνοτροφικές Μονάδες και Παραγόμενη Ποσότητα Γάλακτος

Καθημερινά στις Κτηνοτροφικές Μονάδες παράγεται ποσότητα γάλακτος που αποθηκεύεται προσωρινά στις παγολεκάνες και μεταφέρεται στη συνέχεια μέσω βυτιοφόρων στις Τυροκομικές Μονάδες προκειμένου να παραχθεί ΦΕΤΑ και άλλα προϊόντα. Πόση όμως είναι αυτή η ποσότητα; Πόση είναι η πρώτη ύλη που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή της χρυσοφόρας Φέτας και των υπόλοιπων γαλακτοκομικών προϊόντων;

Η απάντηση θα ήταν πάρα πολύ απλή αν στις Κτηνοτροφικές Μονάδες υπήρχαν εγκατεστημένοι Γαλακτομετρητές στα Μηχανήματα Άμελξης. Σήμερα όμως εν έτη 2019, κάτι τέτοιο απουσιάζει από τις περισσότερες Κτηνοτροφικές Εγκαταστάσεις που ασχολούνται με την Αιγο-Προβατοτροφία. Πώς είναι όμως δυνατόν το Κράτος με έναν απλό τρόπο να γνωρίζει αυτήν την παραγόμενη ποσότητα, προκειμένου να προστατεύσει το προϊόν και αντίστοιχα τους Παραγωγούς – Κτηνοτρόφους;

Η σύγχρονη Κτηνοτροφία επιβάλει την παραγωγή γάλακτος καθημερινά για όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτό έχει ως συνέπεια οι Κτηνοτρόφοι να χωρίζουν το "κοπάδι" το συνολικό δηλαδή πληθυσμό των ζώων, σε επιμέρους "κοπάδια, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της συνεχούς παραγωγής. Πρώτο λοιπόν και σημαντικό στοιχείο είναι η γνώση του αριθμού των αρμεγόμεων ζώων, σε μηνιαία βάση.

Δημιουργία Βάσης Δεδομένων

Το ΥΠΑΑΤ δύναται να δημιουργήσει μια Βάση Δεδομένων όπου θα συγκεντρώνει μια σειρά από πληροφορίες τόσο από τους Κτηνοτρόφους όσο και από τις Τυροκομικές Μονάδες. Ο κάθε Κτηνοτρόφος υποχρεωτικά θα δηλώνει στη Βάση Δεδομένων σύμφωνα με το EL της εκμετάλλευσης και το ΑΦΜ του, μία φορά το μήνα για κάθε μήνα του έτους, τον αριθμό των αρμεγόμενων ζώων, το είδος και τη φυλή.

Παράλληλα θα δηλώνει και την μηνιαία ποσότητα γάλακτος που έχει παραδώσει στην Τυροκομική Μονάδα σύμφωνα με το εκδοθέν παραστατικό και το ΑΦΜ της Τυροκομικής Μονάδας, το οποίο και θα επισυνάπτει στη Βάση Δεδομένων. Ταυτόχρονα θα δηλώνει και την αναγραφόμενη τιμή πώλησης της παραγόμενης ποσότητας.

Ταυτόχρονα η Βάση Δεδομένων θα δημιουργήσει ένα ιστορικό αρχείο για τον κάθε Κτηνοτρόφο αντλώντας στοιχεία από την κατ΄έτος ΕΑΕ για τον ενεργό πληθυσμό των Ζώων των προηγούμενων ετών και με τα ετήσια στοιχεία παράδοσης γάλακτος στις Τυροκομικές Μονάδες για το σύνολο της παραγόμενης ποσότητας των προηγούμενων ετών. Συνεπώς το ΥΠΑΑΤ θα γνωρίζει τη παραγωγική βάση του κάθε Κτηνοτρόφου και την απορροφητικότητα της κάθε Τυροκομικής Μονάδας. Θα γνωρίζει λοιπόν ποιος ήταν ο μέχρι σήμερα ετήσιος μέσος όρος παραγόμενης ποσότητας γάλακτος ανά EL και ΑΦΜ καθώς και το σύνολο της ποσότητας που επεξεργάζονταν η κάθε Τυροκομική Μονάδα. Οποιαδήποτε διαφοροποίηση θα αποτελεί και καμπανάκι που θα σημαίνει και άμεσο έλεγχο από την αρμόδια αρχή.

Κέρδη από τη Χρήση της Εφαρμογής

Η χρήση της συγκεκριμένης Βάσης Δεδομένων θα είναι πολλαπλή και θα συμβάλλει στην ουσιαστική και πολύπλευρη πληροφόρηση, των Κτηνοτρόφων, των Τυροκομικών Μονάδων και παράλληλα του Κράτους. Παρακάτω γίνεται ανάλυση του συνόλου των πληροφοριών που δίνει η βάση στους χρήστες:

Παρατηρητήριο Τιμών

Το ΥΠΑΑΤ αρχικά θα αποκτήσει ένα πραγματικό παρατηρητήριο Τιμών όπου θα δύναται να ελέγχει τις αυξομειώσεις της τιμής για την παραγόμενη ποσότητα του γάλακτος και ουσιαστικά το τι αποδίδεται στον Παραγωγό - Κτηνοτρόφο. Το παρατηρητήριο Τιμών θα δύναται από Εθνικό επίπεδο να χωρίζεται τόσο σε επίπεδο Περιφέρειας όσο και σε Επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας.

Παράλληλα θα δύναται να παρακολουθείται άμεσα και η μέση τιμή που θα αποδίδουν οι Τυροκομικές Μονάδες στους Παραγωγούς – Κτηνοτρόφους και το εάν και κατά πόσο θα υπάρχει σύμπλευση τιμών μεταξύ Τυροκομικών Μονάδων, συνεπώς δημιουργία "καρτέλ". Στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή θα παρατηρείται σύμπλευση τιμών θα επεμβαίνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού προκειμένου να προβαίνει σε έλεγχο και να επιβάλει τα αντίστοιχα πρόστιμα.

Έλεγχος των Τυροκομικών Μονάδων

Οι Τυροκομικές μονάδες σε μηνιαία βάση θα ενημερώνουν το σύστημα για την ποσότητα του γάλακτος που μετέτρεψαν ανά είδος προϊόντος. Συνεπώς και σύμφωνα με την ποσότητα γάλακτος που δηλώθηκε ότι παραδόθηκε από τους Παραγωγούς - Κτηνοτρόφους και την ποσότητα ανά είδος που θα δηλώνει ότι παράγει η Τυροκομική Μονάδα θα δύναται το Κράτος να ελέγχει για το εάν και κατά πόσο συμβαδίζουν οι ποσότητες σύμφωνα με τους αντίστοιχους κανόνες και κανονισμούς που ισχύουν για το κάθε παραγόμενο προϊόν σε μηνιαία βάση και όχι μετά το πέρας του κάθε έτους. Στις περιπτώσεις που θα παρατηρούνται αποκλίσεις σύμφωνα με το λογισμικό που θα υπολογίζει τις αντίστοιχες ποσότητες για κάθε Τυροκομική Μονάδα θα γίνονται επιτόπιοι έλεγχοι και θα απονέμονται τα αντίστοιχα πρόστιμα από τους Ελεγκτικούς Μηχανισμούς.

Ολοκλήρωση του Συστήματος

Η Βάση Δεδομένων δύναται να εγκατασταθεί στη Καρτέλα Αγρότη των Παραγωγών – Κτηνοτρόφων. Συνεπώς δεν απαιτείται αρχικά παρά η δημιουργία των αντίστοιχων πεδίων για την καταγραφή:

-Της μηνιαίας ποσότητας γάλακτος

-Του αριθμού των αρμεγόμενων ζώων

-Της τιμής πώλησης

-Του ΑΦΜ της Τυροκομικής Μονάδας

Παράλληλα θα είναι υποχρεωτική και η επισύναψη του παραστατικού πώλησης.

Το σύστημα μέσω του Ιστορικού Αρχείου θα γνωρίζει τη παραγωγική δυνατότητα για κάθε Παραγωγό – Κτηνοτρόφο και ο μηνιαίος επιμερισμός με τις αντίστοιχες δικλείδες ασφαλείας που θα χρησιμοποιεί θα δύναται να αντιλαμβάνεται την περίπτωση αύξησης της ποσότητας. Οι επιτόπιοι έλεγχοι θα πιστοποιούν αν αυτό θα είναι πραγματικό ή εικονικό και στη δεύτερη περίπτωση θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα πρόστιμα.

Ταυτόχρονα το σύστημα μέσω του Ιστορικού Αρχείου θα γνωρίζει και τη δυνατότητα απορρόφησης από τις Τυροκομικές Μονάδες. Θα δύναται συνεπώς να ελέγξει αν η πιθανή αύξηση των ποσοτήτων συνάδει με την αύξηση της παραγωγικής βάσης ή αν είναι εικονική. Στην αντίστοιχη περίπτωση θα πραγματοποιούνται επιτόπιοι έλεγχοι και θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα πρόστιμα.

Παραγωγική Βάση της Χώρας

Η ολοκλήρωση του Συστήματος θα παρέχει άλλη μια σημαντική γνώση για όλους όσους ασχολούνται με το χώρο. Την παραγωγική βάση της χώρας τόσο σε Εθνικό όσο και σε Περιφερειακό Επίπεδο.

Συνεπώς θα δύναται να παρέχονται δεδομένα για 
-Παραγωγούς – Κτηνοτρόφους
-Τυροκομικές Μονάδες
-Είδος και Ποσότητα Προϊόντος (Φέτα, γιαούρτι, κ.λ.π.)
-Τιμή Αγοράς Γάλακτος
-Διαφοροποίηση Τιμών με Γεωγραφική Κατανομή.
Προστασία του ΠΟΠ

Το ΥΠΑΑΤ θα αποκτήσει ένα χρήσιμο εργαλείο το οποίο θα συμβάλλει αποφασιστικά στον έλεγχο τόσο των Ελληνοποιήσεων όσο και το εάν και κατά πόσον τηρούνται οι κανονισμοί για την παραγωγή της Φέτας από τις Τυροκομικές Μονάδες. Θα έχει στα χέρια του τις εισροές και τις εκροές από και προς τις Τυροκομικές Μονάδες και συνεπώς τη δυνατότητα μέσω του συγκεκριμένου συστήματος να ελέγχει και να παρεμβαίνει.

Β. Έλεγχος με τη Χρήση Τεχνολογίας

1. Χρήση Αισθητήρων – Σύνδεση με Βάση Δεδομένων

Η ποσότητα γάλακτος που παράγεται αποθηκεύεται καθημερινά στις Κτηνοτροφικές Μονάδες αποθηκεύεται προσωρινά όπως προαναφέρθηκε στις παγολεκάνες και από εκεί γίνεται η μεταφορά του γάλακτος στα Βυτιοφόρα. Αυτό είναι και το κρίσιμο σημείο για να γίνει εφαρμογή αισθητήρα που θα μεταφέρει τα δεδομένα ενός ροόμετρου σε πραγματικό χρόνο σε μια βάση δεδομένων. Εκλαϊκεύοντάς το, κάθε φορά που θα αδειάζει η παγολεκάνη η ποσότητα που μεταφέρθηκε στο Βυτιοφόρο θα "αναφέρεται" σε μια βάση δεδομένων. Συνεπώς το ΥΠΑΑΤ θα γνωρίζει καθημερινά ποια είναι η ποσότητα που μεταφορτώθηκε για κάθε Κτηνοτρόφο σύμφωνα με το ΑΦΜ και το EL του, σε συγκεκριμένη Τυροκομική Μονάδα και συγκεκριμένο ΑΦΜ.

2. Χωρίς απαίτηση για Ρεύμα

Γνωρίζοντας ότι πολλές από τις Κτηνοτροφικές Μονάδες της χώρας, δεν διαθέτουν ρεύμα στο χώρο τους, προτείνεται τεχνολογία, που θα δύναται να λειτουργεί με επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, που θα έχουν και ταυτόχρονα μακρά διάρκεια ζωής. Παράλληλα θα έχει εγκατασταθεί ασύρματη κάρτα ώστε να μεταφέρονται με Wi-Fi τα δεδομένα στη "Βάση Δεδομένων" που θα εγκατασταθεί στο ΥΠΑΑΤ.

Είναι καιρός κάποια πράγματα να αλλάξουν. Είναι καιρός να συζητήσουμε που θέλουμε να πάμε. Είναι καιρός να δουλέψουμε, να παράγουμε και το Κράτος να πραγματοποιήσει τομές που ο κόσμος επιθυμεί και που δεν μας τις επιβάλλουν. Ελπίζοντας σε ένα μέλλον καλύτερο για όλους μας αλλά πρωτίστως για τα παιδιά μας.

Dr. MSc. Γεώργιος Χρ. Δημόκας

Γεωπόνος Μελετητής – Γεωργικός Σύμβουλος – Γεωργικός Μηχανικός

Πρώην Καθηγητής ΑΤΕΙ Πελοποννήσου

Διευθύνων Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων Μαγνησίας